Вилнус е прогласен за европска зелена престолнина за 2025 година.
Оваа престижна титула ѝ беше доделена на главниот град на Литванија како признание за нејзината посветеност на одржливоста, борбата против климатските промени и паметниот урбан развој.
Тоа е повеќе од награда, ова признание е и поттик за Вилнус да оди уште подалеку во своите зелени амбиции и да ги инспирира другите европски градови.
Вилнус сака да биде центар на одржливи иновации. Со добивањето на титулата Европска зелена престолнина, градот потврдува дека е на вистинскиот пат во намалувањето на загадувањето, заштитата на биодиверзитетот и создавањето попријатно место за живеење. Антон Никитин, главен менаџер за одржливост на литванскиот главен град, рече дека ова признание охрабрува „да се оди уште подалеку во создавањето поздрав, позелен и попријатен урбан простор“.
Туризам
Оваа земја е прогласена за најдобра дестинација за велнес: Пчелите се сметаат за свети суштества и имаат многу лековити извори.
надворешна сауна кабина
Градот планира да го подобри јавниот превоз, да ги прошири зелените површини и да промовира еколошки начини на мобилност. Исто така, сака да привлече повеќе зелени инвестиции, покажувајќи дека економскиот развој и еколошката одржливост можат да одат рака под рака.
Зелен бран
Една од најважните иницијативи беше Зелениот бран, благодарение на кој беа засадени повеќе од 68.000 дрвја и грмушки. Повеќе од 94 проценти од жителите сега живеат на помалку од 300 метри од парк или друга природна област. Бројот на подрачја од „Натура 2000“ – кои ги штитат загрозените видови и живеалишта – се дуплираше во последната деценија, од девет на осумнаесет.
Градот усвои нов План за одржлива урбана мобилност (SUMP 2030) кој има за цел да ја намали употребата на автомобили, да ја зголеми ефикасноста на рутите и да премине на електрични и водородни автобуси до 2026 година. Од 2016 година, Вилнус изгради повеќе од 100 км велосипедски патеки, промовира споделување велосипеди и скутери и развива пешачки зони.
Во областа на енергетиката, благодарение на постројката за когенерација на биогорива, 83% од системите за греење користат обновливи извори од 2024 година, со цел да се достигне 100% до 2030 година.
Кои лекции ги научи Вилнус?
Сепак, зелените промени не беа без предизвици. Загадувањето од старите домашни камини е проблем, како и индустриските емисии. Советскиот стил на урбанистичко планирање го отежнува преминот кон пешачка и велосипедска инфраструктура. Недостатокот на средства понекогаш ги забавува проектите, што ја нагласува важноста на националното и финансирањето од ЕУ.
Некои проекти наидоа на отпор од јавноста. Градот ја препозна важноста на вклучувањето на граѓаните и сега користи алатки за онлајн известување и партиципативно буџетирање за да ги вклучи жителите во обликувањето на нивната животна средина.
Зелено патување и туризам
Вилнус е сè поатрактивна дестинација за еколошки свесните патници, а градот е лесно достапен со воз од Варшава, Рига и Талин, што ја намалува потребата од патување со авион.
Угостителскиот сектор нуди органска, локално произведена храна, а градот се гордее со четири ресторани со Мишелин ѕвезди. Еколошкиот сместувачки капацитет е во пораст – хотелите користат локални материјали, спроведуваат заштеди на енергија и нудат одржливо чистење.
Најмалку 61% од градот е покриен со зеленило, а мрежа од 100 км планинарски патеки го прави рај за љубителите на природата. Посетителите можат да ги истражат многуте езера или да возат кајак по реката Нерис.
