Колумбија. Прекрасна земја полна со природни чуда, шуми, егзотични птици и… нилски коњи? Да, нилски коњи, оние од Африка. Земјата се соочува со огромен проблем со нилските коњи. Колумбија може да се пофали со најголема популација на нилски коњи надвор од Африка.
„Она што ме загрижува повеќе во врска со ова е што населението продолжи да расте експоненцијално“, вели за ДВ, Герман Хименез, професор по биологија на Папскиот универзитет Хавиеријан во колумбиската престолнина Богота.
Пабло Ескобар, кокаин и нилски коњи
Активностите на Пабло Ескобар, озлогласениот нарко бос кој ја тероризираше Колумбија во текот на 1980-тите и раните 1990-ти, резултираа со илјадници смртни случаи. Во 1980-тите, тој прошверцувал четири нилски коњи од паркот за диви животни во Далас, Тексас, во неговата нова егзотична зоолошка градина источно од Меделин, вториот по големина град во Колумбија.
Тие станаа дел од неговиот огромен ранч Hacienda Napoles од 2.000 хектари во Пуерто Триунфо, кој сочинуваше шпанска колонијална куќа, писта за слетување на авиони, многу вештачки езера, патишта, па дури и своја бензинска пумпа. Ескобар сакаше навистина егзотичен парк за диви животни, па донесе и носорози, слонови, жирафи, ноеви и многу други животни, нарекувајќи го негова „сопствена Ноева арка“.
Во 1993 година, колумбиските сили го застрелаа Ескобар во Меделин. По неговата смрт, многу од егзотичните животни биле однесени во други зоолошки градини или паркови, но нилските коњи останале на хациендата – и на крајот избегале, на место каде што веројатно се чувствувале како дома. Hacienda Napoles, која сега е државен тематски парк, е многу блиску до реката Магдалена, една од главните артерии во земјата, а речниот слив е сличен со родниот екосистем на нилските коњи во различни африкански земји.
Совршено место за нилски коњи
Со идеално место за размножување и недостаток на владина акција, популацијата на нилски коњ брзо растеше.
„Колумбија имаше можност да го контролира размножувањето, но не успеа и дозволи проблемот да расте“, рече Хименез.
Нилските коњи во Колумбија немаат конкуренти и предатори. Тие уживаат постабилно време и нивоа на вода отколку во Африка, каде интензивните суши дејствуваат како контрола на населението. Во основа, животните можат да јадат и да се парат цела година во Колумбија. Во меѓувреме, во Африка, бројот на нилски коњи нагло се намали од 1970-тите. Во 2016 година, Меѓународната унија за зачувување на природата ги смести во ранливата категорија, последната класификација пред „загрозени“.
Сега има седум идентификувани групи на популација на нилски коњи долж сливот на Магдалена, според новиот извештај на колумбискиот институт Хумболт и Националниот научен институт, нарачан од Министерството за животна средина.
„Тие можат да почнат да се репродуцираат навистина млади. Тие можат да имаат млади многу често, еднаш или повеќе пати годишно. И тие можат да се репродуцираат многу долго време, 50 години, речиси до крајот на нивниот животен век“, изјави Аманда Субалуски, професорка по биологија на Универзитетот во Флорида.
Субалуски и Хименез работеа заедно на студија објавена минатиот месец во списанието Scientific Reports, во која ја истакнаа итноста на проблемот и ги испитаа потенцијалните решенија, како и нивните трошоци.
Но, што е проблемот со колумбиските нилски коњи?
„Тие се размножуваат и растат многу брзо и релативно наскоро ќе има многу нилски коњи“, рече Субалуски.
Проблемот со инвазивните видови е што тие можат сериозно да влијаат на дивиот свет, локалниот еко систем, пејзажот, а исто така и на луѓето од нивниот нов дом. Нилските коњи ја штитат својата територија и можат да бидат многу агресивни. Всушност, тие се добро познати во Африка по тоа што се едни од најсмртоносните животни, а проценките велат дека убиваат околу 500 луѓе секоја година.
Иако во Колумбија досега нема пријавено загинати луѓе од нилски коњи, има инциденти со напади и судири со возила. Ниската густина на населението, според научниците, е веројатната причина за малиот број на напади.
Нилските коњи ги загрижуваат и земјоделците бидејќи можат да ги уништат оградите, да консумираат земјоделски култури и трева, а понекогаш дури и да прегазат телиња. Сепак, животните се и начин за заработка за некои заедници кои живеат околу поранешната хациенда на Ескобар.
„Тие многу ги бранат“, изјави Хименез. Но, колку подалеку од Хациендата, толку повеќе луѓето се плашат од нилските коњи, додаде тој.
Огромен еколошки проблем
Потоа, тука е еколошкиот аспект. Нилските коњи јадат околу 50 килограми растенија дневно. Тоа е голема штета за локалната вегетација, која никогаш порано не доживеала вакво ниво на тревопасност.
„Тие силно влијаат на екосистемите на Средна Магдалена“, рече Хименез.
И бидејќи нилските коњи се толку големи и јадат толку многу, тие исто така создаваат и многу измет. Бидејќи толку многу измет завршува во реките, дополнителните хранливи материи што се ослободуваат во водата може да доведат до цветање на алги. Ова може да ја намали содржината на кислород во водата, што е од суштинско значење за опстанокот на рибите.
Нилските коњи се она што научниците ги нарекуваат инженери на екосистемот поради тоа колку драстично можат да ја променат средината во која живеат. Како дабарите во шумите во Северна Америка, овие инженери играат витална улога во многу екосистеми. Но, тие можат да направат хаос во средина која не е нивна.
„Тие мора да бидат отстранети “, вели Хименез.
Нилските коњи прогласени за инвазивен вид
Фактот дека не сите се согласуваат со тоа стана јасно во 2009 година, кога владата нареди смрт на нилскиот коњ наречен Пепе, кој претставуваше закана за локалното население. Смртта на Пепе предизвика негодување во јавноста, а во 2012 година беше донесен закон со кој стана незаконски да се убиваат нилски коњи.
Во Колумбија е дозволен само лов за егзистенција или лов за храна во заедниците кои се потпираат на тоа, објасни Хименез.
По Пепе, властите се обидуваат, неуспешно, да го ограничат бројот на нилските коњи со хемиска стерилизирање или кастрирање. Ова е тешка задача со оглед на нивната огромна големина, агресивност и внатрешни тестиси.
„Овој процес вклучува нилските коњи да бидат заробени, анестезирани, транспортирани со хеликоптер и хируршки оперирани; затоа, тоа е многу предизвикувачки процес и може да биде опасен и за луѓето и за инволвираните нилски коњи“, се вели во студијата на Субалуски и Хименез.
Во 2022 година, колумбиската влада донесе нов закон со кој нилските коњи се прогласени за инвазивен вид. Законот сега го оспоруваат групите за права на животните бидејќи е во спротивност со претходната легислатива за заштита на нилските коњи. Имаше и дискусии за транспорт на нилските коњи во други земји.
„Тоа е комплексен проблем со еколошки, научни, социјални, правни и етички агли. Никогаш нема да ги направиш сите среќни“, рече Субалуски.
Што може да се направи со нилските коњи?
Доколку не се преземат мерки, бројот на нилски коњи во Колумбија би можел да порасне на повеќе од 1.000 до 2035 година, сугерираат неодамнешните проценки. Студијата на Субалуски и Хименез вели дека сите нилски коњи треба да заминат, наведувајќи дека со сегашната правна ситуација, најефективната опција би била да се продолжи со машката стерилизација. Тие ги процениле трошоците меѓу 0,85 и 1,4 милиони долари, но искоренувањето би траело најмалку 45 години.
Сепак, истражувачите покажаа дека користењето на евтаназија со помош на ветеринар ќе биде најефективното и најбрзо решение. Тие проценуваат дека целата популација на нилски коњ може да биде евтанизирана за една година за околу 0,61 милиони долари.
Планот за акција што Институтот Хумболт и Националниот научен институт ѝ го испратија на владата сугерира и социјални мерки и директни интервенции. Информирањето на локалните заедници за биологијата на нилските коњи ќе биде една од социјалните мерки, како и едукацијата и соработката со луѓето за да се научат како да живеат заедно со нилските коњи и да се намали негативното влијание на животните.
Предложените интервенции вклучуваа преместување на нилските коњи на други места, како зоолошки градини или резервати за диви животни во и надвор од земјата, за да се задржат во ограничени области. Научниците се согласуваат дека стапката на раст на нилските коњи е загрижувачка и дека колку подолго колумбиската влада чека, толку потешко ќе биде да се контролираат животните. Секое доцнење може да има сериозни последици за сливот на реката Магдалена и за луѓето што живеат таму.
Извор: DW
