Првата атомска бомба, фрлена на Хирошима на 6 август 1945 година ја промени историјата на војните и меѓународните односи. Последиците од употребата на атомска бомба биле како тешки како во физичка, така и во морална смисла и оставиле долгогодишни трауми и влијанија на глобално ниво.
Вкупниот број на смртни случаи како последница на бомбата ја надмина бројака од 200.000 случаи, бидејќи ракот и другите долгорочни ефекти се продлабочија.
Секоја година, Јапонија е домаќин на церемонии за сеќавање на мирот што ги собира луѓето од сите страни на светот, споделувајќи заедничка цел да се стави крај на нуклеарните тестирања и употребата на такво оружје.
Атомските бомбардирања на Хирошима и Нагасаки, означија крајот на Втората светска војна, но и ја покажаа разорната моќ на нуклеарното оружје. Ова беа единствените случаи на атомски бомби кои се користеа во конфликт и предизвикаа незамисливо уништување и создавајќи единствена преживеана група, позната како хибакуша.
Преживеаните, категоризирани според нивната изложеност на експлозиите и нивните последици, споделуваат искуства од прва рака за реалноста на нуклеарната војна.
Во денешниот глобален пејзаж, приказните за хибакуша служат како потресни потсетници за длабоките човечки жртви предизвикани од нуклеарните експлозии. Нивното наследство нè мотивира да се стремиме кон свет во кој таквото уништување е и тешко разбирливо и недостижно.
Влијанието и историјана на атомските бомби
На 16 јули 1945 година, Роберт Опенхајмер и други американски научници ја тестираа првата атомска бомба на локација лоцирана на околу 340 километри јужно од Лос Аламос, Ново Мексико.
Со продолжувањето на Втората светска војна во Пацификот, напредуваа плановите за распоредување нуклеарни бомби против Јапонија.
На 6 август 1945 година, во 08:15 часот, првата атомска бомба беше фрлена врз центарот на Хирошима. „Малото момче“ беше атомска бомба од типот на пиштол. Користеше едноставен дизајн со испалување на едно парче ураниум 235 во друго, предизвикувајќи силна експлозија со околу 15 килотони сила.
По детонацијата, тој произведе огнена топка која ги подигна температурите до 7.000 степени Целзиусови. Експлозијата исто така генерира ударни бранови што ја надминуваат брзината на звукот.
Овие ударни бранови, заедно со ослободената радијација, убиле илјадници луѓе и ја трансформирале Хирошима, град со дрвени и хартиени згради, во жесток пекол.
По експлозијата, обилните врнежи од црн дожд, носејќи радиоактивни излевања, предизвикаа широко распространета контаминација. Оние кои се приближиле до епицентарот на експлозијата во потрага по исчезнатите биле изложени на ова зрачење.
Три дена подоцна, во раните утрински часови на 9 август, втор американски авион полета од островот Тиниан во Тихиот Океан. Нуклеарната направа што ја транспортираше го носеше кодното име „Дебел човек“.
Ова беше понапредна бомба базирана на плутониум, која беше подложена на испитувања за време на „Тринити тест“. Иако првично беше наменет за градот Кокура како негова примарна цел, екипажот на авионот се префрли во Нагасаки поради густиот слој на облаци.
Извештаите за жртвите од бомбардирањата се различни, со проценки до 166.000 смртни случаи – главно цивили.
Над 2.000 нуклеарни тестови беа спроведени по 1945 година, што придонесе за ширење на нуклеарно оружје и развој на арсенали многу помоќни од бомбите што беа фрлени врз Хирошима и Нагасаки.
Забрана за експлозии на нуклеарни тестови за побезбеден свет
По децениски јавни кампањи и мултилатерални преговори, Договорот за сеопфатна забрана на нуклеарни тестови (CTBT) беше отворен за потпишување во септември 1996 година.
Договорот ги забранува сите експлозии на нуклеарни тестови насекаде, од секого и засекогаш. Иако придржувањето кон CTBT е речиси универзално, за тој да стапи во сила, тој мора да биде ратификуван од сите 44 држави наведени во неговиот Анекс 2, за кои сè уште се потребни девет ратификации.
Меѓународен систем за следење (IMS) за да се осигура дека ниту една нуклеарна експлозија нема да биде сокриена. Податоците собрани од IMS служат за повеќе цели, вклучително и ублажување на катастрофи, како што се следење на земјотреси и предупредување за цунами. Дополнително, поддржува истражување во различни области, почнувајќи од миграција на китови, студии за климатски промени, до предвидување монсунски дождови.
Помеѓу сеќавањето и предупредувањето – Хирошима, Нагасаки и денешниот свет
На 6 август 1945 година, светот влезе во нова ера – ера на нуклеарна моќ, но и на незамислива човечка трагедија. Атомската бомба фрлена врз Хирошима, а три дена подоцна и врз Нагасаки, не само што го означи крајот на Втората светска војна, туку и почетокот на глобалната нуклеарна закана која сè уште не е надмината.
Во денешниот геополитички контекст, каде што нуклеарното оружје повторно се користи како средство за заплашување и стратегиска доминација, сведоштвата на преживеаните – хибакуша – се поважни од кога било. Нивните приказни не се само сеќавања, туку предупредувања.
Како што рече еден од нив: „Кога ја преживеав бомбата, постоеја само три нуклеарни оружја. Денес има над 12.000.“
И покрај напредокот во меѓународните договори, како што е Договорот за сеопфатна забрана на нуклеарни тестови (CTBT), кој сè уште не е целосно ратификуван, светот се соочува со нови предизвици – повлекување на земји од договори, нови тестирања, и зголемена поддршка за нуклеарна стратегија во некои региони. Во оваа атмосфера, сеќавањето на Хирошима и Нагасаки не е само историска обврска – тоа е морална потреба. Тоа е потсетник дека човечката цена на нуклеарната војна е неподнослива, и дека мирот не се гради со закани, туку со разбирање, соработка и хуманост.
