Во нуклеарната централа Козлодуј во Бугарија избил пожар во енергетската просторија на безбедносниот систем на петтиот блок, што предизвикало вонредна реакција на техничките тимови во постројката, објави порталот Novinite.
Поради густ чад во просторијата, веднаш била повикана противпожарната служба, а инженерите започнале со замена на оштетената опрема и проверка на безбедносните системи.
Според официјалното соопштение на раководството на електраната, ситуацијата е ставена под целосна контрола и нема опасност за населението или за персоналот.
Работниците остануваат во приправност
Иако пожарот бил брзо локализиран, сите служби за итни случаи останале во состојба на зголемена готовност, додека не се заврши целосната процена на штетата и не се утврди причината за инцидентот.
Од управата на Козлодуј информираат дека не е забележано истекување на радиоактивни материи, а мерните инструменти не покажуваат отстапувања од нормалните параметри на радијација.
Колку е опасна ситуацијата?
Според енергетските експерти, инцидентот не претставува нуклеарна опасност, бидејќи пожарот се случил во помошен енергетски објект, а не во реакторот или во деловите што доаѓаат во контакт со нуклеарно гориво.
Сепак, експертите предупредуваат дека вакви настани се сериозен сигнал за ризик и потреба од редовна проверка на инфраструктурата, бидејќи Козлодуј е клучна нуклеарна постројка која произведува околу една третина од електричната енергија во Бугарија.
Претходни инциденти во централата
Во 2006 година, дошло до пукнатина во систем за греење во турбинската хала, што довело до истекување радиоактивен раствор во цевка; иако не била регистрирана надворешна контаминација, инцидентот бил класифициран како „нивo 2“ според меѓународната скала за нуклеарни настани (INES).
Во 2011 година, при редовна ревизија биле откриени пукнатини во заштитните обвивки на контролни стапчиња на блок 5, па биле заменети 61 контролно стапче и неговата обвивка.
Во 2012 година екипата известила дека блок 6 бил изземен од работа поради механичка дефект во турбинскиот дел (не во реакторот), со активирање на заштитните системи, и повторно без зголемена радијација.
Актуелен проблем: во октомври 2025 биле пријавени повторени дефекти во генераторите на пареа (steam generators) на блок 6, што води до истражување.
Козлодуј најголемата во Бугарија
Нуклеарната централа Козлодуј е најголемата во Бугарија и една од најзначајните во Југоисточна Европа. Се наоѓа на реката Дунав, во северозападниот дел на земјата, близу границата со Романија. Централата има шест блокови, но само блоковите 5 и 6 се во работа и двата се од типот VVER-1000, со капацитет од по околу 1.000 MW, што значи дека моментално произведува околу 2.000 MW и обезбедува приближно 34% од електричната енергија на Бугарија.
Според експертите, ризикот од катастрофален инцидент е мал, особено по модернизациите на блоковите, но целосно не може да се исклучи. Најчести инциденти во централата се технички дефекти во турбински системи, генератори на пареа и електрични системи, а не во самите реактори. Безбедносните системи се повеќеслојни и вклучуваат автоматски механизми за гаснење пожари, контрола на температурата и физички бариери, кои значително го намалуваат ризикот од сериозни инциденти.
Во случај на вистинска хаварија, според меѓународни стандарди, тоа би претставувало сериозен настан со можност за радиоактивно загадување на околината, но веројатноста за такво нешто се смета за многу ниска. Според извештаите на Меѓународната агенција за атомска енергија и експертите од Европската комисија, централата е споредлива со западните нуклеарни електрани по безбедност, но ризикот секогаш постои поради можен човечки фактор или системски дефекти.
