NATI00NS е европски проект финансиран во рамките на програмата HORIZON, координиран од Универзитетот Архус од Данска. Главната цел на NATI00NS е да допре до и да ги подготви регионалните и националните чинители од Европа да аплицираат и да имплементираат т.н Живи лаборатории (Living Labs), придонесувајќи за мисијата на ЕУ „Договор за почвата во Европа“.
Настанот во Скопје беше во организација на АРНО и Земјоделски институт – Скопје, со поддршка на БиоСенс Институт од Србија. Со поздравен говор на присутните се обратија г. Трајко Димковски од Министерство за земјоделство, шумарство и водостопанство, Ирина Јаневска од АРНО и Марија Ѓошева Ковачевиќ од Земјоделски Институт – Скопје. По поздравните говори, преставничката од Институтот BioSense од Србија го престави проектот Nati00Ns и со тоа се даде поширок контекст како и зошто се случува иницијативата во вкупно 43 држави. Присутните се информираа за концептите на живи лаборатории и светилници на знаење и грантовите поддршки наменети за нивно функционирање.
„Живите лаборатории се иницијативи за соработка за заедничко градење на знаење и иновации. Тие се дефинираат како трансдисциплинарни екосистеми за истражување и иновации фокусирани на корисникот, и вклучуваат повеќе релевантни партнери “ изјави Дајана Вујаклија од БиоСенс Институт.
Во делот на можности за поддршка се споделија информации за тековниот натпревар за зелени идеи на АРНО, отворен до 21-ви мај, како и информации за тековниот повик за поддршка на фондацијата Преда плус.
Локализација на темата се даде преку панел-дискусијата во моја учествуваа претставници од академската заедница (Душко Мукаетов од Земјоделскиот институт – Скопје и Кирил Сотировски од Факултет за шумарски науки, пејзажна архитектура и екоинженеринг „Ханс Ем“), претставничка од Македонско еколошко друштво (Робертина Брајановска), Димитар Самарџиев – говорник од здружението „Зелената Арка“ и општествената градина „Бостание“ и Дејан Стојановиќ од социјалното претпријатие „ИнВиво“, кој зборуваше за биохумусот и вработувањето на лица со помалку можности.
Настанот заврши со заклучоци дека почвата како природен ресурс има природни, економски и општествени вредности и најважната порака која се упати е дека управувањето и грижата за почвите треба да е одговорност на научните, образовните институции, земјоделците, владините, невладините, граѓаните, и сите останати засегнати страни.
