Руската Федерална служба за безбедност (ФСБ) излезе со нова серија обвинувања на адреса на Западот, тврдејќи дека специјални единици на британската армија учествувале во тајни операции и саботажи на руска територија. Според директорот на ФСБ, Александер Бортников, британските сили биле инволвирани во „терористички дејствија“ и нападни операции врз стратешки цели, вклучително и аеродроми и воени капацитети.
Но зад овие сензационални тврдења не стои само обид за обвинување. Според повеќето аналитичари, Москва отвора нов фронт во хибридната војна – оној на информацискиот простор. Целта не е само да се дискредитира Западот, туку и да се изгради наратив дека Русија е под постојан напад и дека нејзините агресивни постапки се „реакција“ на западна закана.
Дезинформација како стратегија
Ова не е првпат Кремљ да користи обвинувања од ваков тип. Од почетокот на војната во Украина во 2022 година, руските власти постојано ги обвинуваат земјите од НАТО за вмешаност во нападите врз руската инфраструктура – од експлозии на гасоводи, преку дронски удари, па сè до сајбер-напади. Во повеќето случаи, тие обвинувања не беа поткрепени со докази, но ја постигнаа својата цел: го поларизираа домашното јавно мислење, ја мобилизираа поддршката за војната и го легитимираа наративот дека Русија води „одбранбена“ војна.
Овој модел на пропаганда функционира на неколку нивоа: внатрешно, тој создава чувство на опсада и ги зацврстува националистичките емоции; надворешно, внесува сомнеж, замор и поделби во западната јавност, особено во земјите каде поддршката за Украина се соочува со растечки притисок.
Хибридната војна не се води само со оружје
Современата војна меѓу Русија и НАТО одамна го надмина теренот на класичната геополитичка конфронтација. Денес таа се води на повеќе нивоа – преку енергетика, сајбер-простор, економија и особено преку информации. Пропагандата и дезинформациите станаа исто толку важни алатки како и тенковите или ракетите.
Во таа рамка, обвинувањата на ФСБ не се случајни. Тие доаѓаат во момент кога Русија се соочува со сериозни тензии на фронтот во Украина, со засилена западна поддршка за Киев и со зголемен број на напади врз нејзината територија. Со вакви наративи, Кремљ се обидува да ја пренасочи јавната дебата и да ја постави рамката: Западот не е само поддржувач на Украина – тој е директен агресор.
НАТО: нема докази, но има сериозност
Иако западните влади редовно ги демантираат овие тврдења како „руска пропаганда“, експертите предупредуваат дека не треба да се потценува нивното влијание. Информациските операции можат да бидат длабоко ефективни во подривање на довербата, создавање политички поделби и влијание врз јавните политики во демократските општества.
Од страната на НАТО, позицијата останува јасна: Алијансата не е страна во војната и не изведува напади на руска територија, но ќе продолжи да ја поддржува Украина во нејзината одбрана. Сепак, во приватни разговори западните функционери предупредуваат дека ваквата реторика може да биде подготовка за ново ниво на ескалација – и на бојното поле и во јавниот дискурс.
Нови правила на играта
Во свет каде што „вистината“ станува оружје, секое обвинување – дури и кога е целосно неосновано – има стратегиска вредност. Обвинувањата на ФСБ се токму тоа: уште еден потег во долгорочната игра на дезинформации, дизајниран да ја замагли реалноста, да создаде конфузија и да го ослаби решителниот одговор на Западот.
Затоа, овој „нов фронт“ не треба да се сфаќа како реторичка војна, туку како суштински дел од конфликтот – фронт каде што зборовите можат да бидат подеднакво опасни како и куршумите.
