На прв поглед тоа изгледа нелогично – интелектуалните способности на половите не се разликуваат значително, покажуваат истражувањата. Но причините лежат во традицијата, бројките и психолошките фактори.
Шахот со векови бил машка територија, а жените сериозно започнаа да се натпреваруваат дури во последните децении. Денес, според податоците на FIDE, само околу 11% од активните играчи се жени, а во некои земји тој процент е уште помал.
Со помал број играчи, помала е и веројатноста да се појават исклучителни таленти на ниво на шампионатите.
Научните студии покажуваат дека просечниот IQ кај жените и мажите е ист, но постојат мали разлики во специфични способности – мажите имаат нешто подобра просторно-визуелна ориентација, а жените јазична супериорност.
Професорот Денис Братко од Загребскиот универзитет нагласува дека интелигенцијата не е прашање на пол, туку на искуство, образование и мотивација.
Поради доминацијата на машки играчи, жените често би се соочиле со неспоредливо потешка конкуренција, што може да делува обесхрабрувачки, особено кај младите шахистки.
Затоа, женските лиги постојат како привремена поддршка – простор каде што жените стекнуваат искуство, самодоверба и видливост. Целта е постепено преминување кон мешани натпревари.
Еден од најпознатите докази дека жените можат да бидат рамноправни со мажите во шахот е случајот на Јудит Полгар, која стана најмладата велемајсторка во историјата (со 15 години).
Таа никогаш не учествувала во женски лиги, тврдејќи дека „не постои машки и женски шах – постои само добар и лош шах“.
Иако не постојат биолошки пречки жените да бидат врвни шахисти, општествените и културните бариери сè уште имаат силно влијание. Женските лиги затоа не се форма на поделба, туку мост кон вистинска еднаквост на таблата.
„Генијалците не се раѓаат – тие се создаваат,“ велеше Ласло Полгар, таткото на три светски познати шахистки.
Исто важи и за шахот: талентот можеби е важен, но поддршката и можностите се клучни.
Извор: N1info.rs
