На Светското првенство во атлетика во Токио, Арманд “Мондо” Ду плантис трчаше по патеката со стап во рака. Бучната музика достигнуваше врв и навивачите извикуваа со воодушевување. Тогаш Ду плантис полета.
Шведскиот скокач со стап го помина најдоброто досега и го постави новиот светски рекорд во оваа дисциплина. Со својот скок од 6,3 метри (20,6 стапки) ја освои својата трета по ред светска титула и, неверојатно, го постави своето 14-то по ред рекордно достигнување. Во секој поглед, тој продолжува да ја поставува линијата по повисоко.
Ова често се случува во спортовите. Напредокот во диетата, техниката или опремата може да доведе до серија нови светски рекорди, особено во техничките дисциплини како скок со стап и велосипедизам, каде што малите прилагодувања прават голема разлика. Техничките напредоци во атлетиката исто така доведоа до големи падови на рекорди во последните години.
Контраст на долгиот скок
Од друга страна, светскиот рекорд за машкиот скок во далечина е прескокнат само еднаш од 1968 година, кога Мајк Пауел скокна 8,95 метри (29 стапки и 4 инчи) на Светското првенство во Токио 1991 година. Можеби достигнавме “врв” на оваа дисциплина, ситуација во која понатамошното подобрување е невозможно, а разликите помеѓу изведбите на атлетичарите се сведуваат на “среќа”: ветер, како спиеле претходната ноќ и слично.
Зошто светските рекорди паѓаат помалку често?
За да објасниме зошто светските рекорди сè потешко се подобруваат, можеме да погледнеме кон други системи, како што е климата. Ако ги разгледуваме податоците за годишни врнежи во различни градови, можеме да видиме интересна математичка шема. Првиот рекорд во секој град е дефиниран со првата година на мерење, а во втората година само половина од градовите ќе имаат повеќе врнежи од првата година. Ова продолжува во истиот тренд со текот на времето.
Оваа серија од последователни броеви на “Хармоничната серија” покажува дека иако додаваме сè помали броеви, вкупниот збир расте бесконечно. Сепак, сè помалите бројки значат дека падот на рекордите ќе се случува сè поретко со текот на времето. После 100 години, просечно ќе се постигнат само пет рекорди, а после 1.000 години само седум.
Климата и спортот:
Доколку го примениме истиот принцип за климатските промени, ќе видиме дека рекордите за топли температури паѓаат значително побрзо отколку што се очекуваше во незмиен климатски систем. За 15 години, рекордите за студени времиња паѓаат помалку од половина во однос на очекуваното, додека рекордите за топло време се кренале до четири пати повеќе отколку што се очекуваше во променлив климатски систем. Во 2024 година, топлиот рекорд достигна 6,2, што е најтоплата година досега.
Што тоа значи за спортот?
Во атлетиката, не секогаш имаме доволно податоци за да знаеме дали индивидуалните спортови го достигнале ова “врвно” ниво. Некои студии сугерираат дека сме на границата на врвот на човечката физичка способност и дека ќе очекуваме пад на рекорди со сè помала фреквенција. Други пак сметаат дека човечките способности сè уште не се достигнати и ќе продолжат да се подобруваат.
Доминантноста на Ду плантис во скок со стап на пример, сугерира дека оваа дисциплина не е “статична”, но рекордите во долгиот скок можеби веќе ги достигнале своите граници.
Како и да е, понекогаш тоа се случува благодарение на исклучителни индивидуи кои ги поместуваат границите на спортот. Американската пливачка ѕвезда Кејти Ледеки, која поставила 16 светски рекорди во својата кариера, го демонстрира тоа, како и Ду плантис кој поставил нови стандарди за она што е можно.
Во меѓувреме, климатските промени можат да го променат и тоа кога и како паѓаат рекордите во спортот, што е важно да се земе предвид во иднина.
Извор: BBC
