Војната во Украина предизвика сериозен демографски колапс на Русија
Документ на руското Министерство за одбрана открива дека вкупните руски загуби во Украина во 2025 година надминуваат 281.550 војници, вклучувајќи ги мртвите и ранетите.
Оваа информација ја објави украинска невладина организација, додека независните проценки на Медуза и руската служба на Би-Би-Си зборуваат за приближно 219.000 жртви во истата година. Овие податоци, иако различни, потврдуваат дека руската инвазија на Украина, која трае речиси четири години, имала катастрофални последици не само за Украина, туку и за самата Русија, пишува Форбс.
Украина ги трпи најлошите последици, но руските загуби се огромни
Додека Украина се соочува со десетици илјади убиени, со една четвртина раселено население и уништени градови, за чија реконструкција, според проценките на Светската банка, ќе чини повеќе од 524 милијарди долари, Русија трпи огромни материјални и финансиски загуби.
Две третини од предвоените тенковски сили беа уништени, речиси половина од Црноморската флота беше потопена или оштетена, а меѓународните санкции предизвикаа загуби од стотици милијарди долари.
Сепак, руската армија и демографската слика на земјата претрпеа најтежок удар. Според „Гардијан“, Руската Федерација регистрирала повеќе од еден милион жртви од почетокот на инвазијата во февруари 2022 година, што беше независно потврдено од британскиот и американскиот оддел за одбрана.
Во извештајот се наведува дека „смртните случаи на Русите се проценуваат на пет пати поголем од вкупниот број на смртни случаи во сите советски и руски војни од крајот на Втората светска војна“.
Заминувањето на мажите на бојното поле и последиците
„Руските мажи во триесеттите години се убедливо најголемата демографија на жртви на руска страна“, рече Ендру Д’Аниери, заменик-директор во Центарот за Евроазија на Атлантскиот совет.
„Ова се мажи кои наскоро би влегле во своите најдобри години. Наместо тоа, доброволните војници, познати како регрути, ги избраа огромните почетни плаќања што ги нуди владата за да се борат и да умрат во Украина“.
Студија на „Медиазона“, „Медуза“ и руската служба на Би-Би-Си покажа дека мажите на возраст од 30 до 39 години биле најпогодени од војната, а дванаесет генерали биле меѓу речиси 6.000 убиени високи офицери.
Домино ефект
За да привлече нови војници, руската влада нуди бонуси за потпишување од 4.970 долари, месечна плата од 2.500 долари, речиси двојно поголема од националниот просек, и еднократна исплата од 158.000 долари на семејствата на убиените. Во услови на висока инфлација и економска неизвесност, оваа стратегија се покажа како успешна.
„Но, постои и домино ефект“, предупредува Д’Аниери. „Руската економија ќе има помалку квалификувани и полуквалификувани работници за производство и издржување на семејствата. Ова врши сериозен притисок врз руската економија на долг рок. Малку е веројатно дека овие проблеми ќе бидат решени ако војната продолжи.“ Недостатокот на работна сила веќе се чувствува – индустриските фабрики работат со капацитет од само 81%, што е далеку под очекувањата.
Војната во Украина и масовната емиграција
Демографската криза беше дополнително продлабочена со емиграцијата. Од почетокот на инвазијата, речиси еден милион Руси, претежно образовани млади луѓе, ја напуштиле земјата, проценува Универзитетот Стенфорд. Првиот бран се состоел од противници на војната, кои се населиле во соседните земји како што се Грузија и Казахстан, додека вториот следел по објавувањето на делумна мобилизација во септември 2022 година.
„Агресивната војна на Путин против Украина во голема мера ѝ штети на иднината на Русија, со непотребните смртни случаи на стотици илјади војници на фронтот и емиграцијата на некои од најдобрите и најпаметните млади луѓе од Русија“, рече д-р Брајан Тејлор, директор на Институтот Мојнихан на Универзитетот Сиракуза.
Демографски колапс и неизвесна иднина
Заедно со огромните жртви и егзодусот на населението, Русија се соочува и со опаѓање на стапката на наталитет и зголемување на стапката на смртност кај мажите. Според извештајот на Фондацијата Карнеги, луѓето над 65 години сочинуваат повеќе од 18% од населението, историски рекорд што врши огромен притисок врз пензиските и здравствените системи. Во извештајот се наведува дека „колапсот на системот за социјално осигурување е многу реална перспектива“.
Иако помалку од 1% од БДП беше издвоено за семејна поддршка, воениот буџет за 2025 година достигна 7,2% од БДП. Населението на Русија се намали од 147 милиони во 2021 година на 144 милиони во 2025 година, а Обединетите нации предупредуваат дека овој тренд би можел да продолжи.
Според најлошото сценарио, доколку демографските проблеми не се решат, руското население би можело да се намали на само 57 милиони до 2100 година, што значи дека земјата би изгубила повеќе од половина од своите жители во еден животен век.
