Според резултатите, корисниците кои се потпирале на ChatGPT за пишување есеи имале значително пониска мозочна активност, во споредба со оние кои самостојно ги напишале своите текстови. Учесниците што користеле вештачка интелигенција покажале послаби резултати и на тестовите за меморија и критичко размислување, а потешко се снаоѓале и кога им било наложено да извршат задачи без помош од чет-бот.
„Основањето на ВИ води кон пасивен пристап и намалена активност на мозочните капацитети“, се наведува во студијата.
Скенирањата со ЕЕГ покажале намалена мозочна поврзаност, особено на „тета“ брановите поврзани со учење и формирање меморија. Според научниците, тоа значи дека делови од размислувањето и планирањето буквално се исклучуваат.
Како беше спроведено истражувањето?
Во студијата учествувале 54 испитаници поделени во три групи:
- Едната група користела ChatGPT,
- Втората – интернет пребарувачи,
- А третата се потпирала само на сопственото знаење.
По завршување на задачите, на испитаниците им биле поставени прашања за напишаните есеи, додека биле поврзани со ЕЕГ-уреди кои ја следеле нивната мозочна активност.
Резултатите покажале дека 83% од оние кои користеле чет-бот не успеале да наведат ниту еден точен цитат од своите текстови, за разлика од само 10% од оние кои користеле пребарувач или сопствена мисла.
Дури и по три есеја напишани со помош на ChatGPT, испитаниците продолжиле да имаат послаби резултати и кога требало да пишуваат без негова помош, што укажува на „атрофија на вештини“ како што се брејнстормингот и решавањето проблеми.
Долгорочни последици
Студијата дополнува сè поголемата загриженост за тоа дека честото користење на ВИ може да доведе до „когнитивен долг“ – односно:
- Намалено критичко истражување
- Поголема подложност на манипулација
- Ослабена креативност
Наставниците сè почесто предупредуваат дека учениците рутински вараат на тестови и задачи со помош на чет-ботови. Истражување во Велика Британија покажува дека 88% од студентите користат чет-ботови за помош при учење и тестови, а 18% директно плагираат текст добиен преку ВИ.
На кратко: Вештачката интелигенција е моќна алатка, но претераната зависност од неа може да нè направи помалку способни да размислуваме самостојно. Наместо да ја замениме човечката мисла, треба внимателно и одговорно да ја користиме како поддршка – а не како замена за сопствениот мозок.
