Анализата опфати над 86.000 лица на возраст од 51 до 91 година во 27 европски земји. Научниците откриле дека луѓето кои редовно зборуваат повеќе од еден јазик имаат двојно помала веројатност да покажат биолошки знаци на забрзано стареење во однос на еднојазичните.
Според Луција Аморузо од Баскискиот центар за когниција, мозок и јазик, мултилингвалната средина ги „вежба“ мозочните мрежи и го одложува падот на вниманието, брзината на обработка на информации и когнитивната независност. Ефектот е најсилен кај луѓето кои активно ги користат јазиците во реални ситуации, не само формално, туку и во секојдневни социјални интеракции.
Студијата покажува дека знаењето повеќе јазици може толку значително да го забави когнитивното пропаѓање што би можело да го одложи дури и развојот на заболувања како Алцхајмерова болест и деменција.
Како мултилингвалноста го менува мозокот?
Иако стареењето се манифестира преку забавена обработка, ограничено внимание и потешкотии во памтењето, истражувачите утврдија дека ефектот на мултилингвалноста останува значаен дури и по земањето предвид на богатство, образование и други фактори.
Стручњаците велат дека долгорочното користење на два или повеќе јазици гради „когнитивна резерва“, капацитетот на мозокот да се адаптира и да компензира со текот на времето.
Сепак, прашања остануваат отворени: колку биле флуентни учесниците, колку често ги користеле јазиците, во какви социјални контексти, и како преминувањето од еден на друг јазик влијаело на резултатите.
Јазиците како средство за социјална поврзаност
Покрај здравствената добивка, учењето јазици го поттикнува и социјалното вклучување, фактор кој е особено важен со напредување на возраста, кога кругот на пријатели и контакти се намалува.
Експертите истакнуваат дека двојазичните лица често демонстрираат подобри комуникациски вештини, поголема креативност, полесно мултитаскање и посилна отпорност на стрес.
Дури и живеењето во мултилингвална заедница, без активно учење, може да биде корисно, мозокот природно ги апсорбира различните звуци и говорни модели.
Никогаш не е доцна да се почне
Лингвистите нагласуваат дека придобивките се акумулираат, без разлика дали човек почнува да учи јазик на 7 или 70 години. Социјалната интеракција, љубопитноста и контактот со различни култури се клучни за одржување на менталната активност.
„Ниту една личност не е совршено двојазична,“ вели проф. Ариел Чан. „Важно е да се пристапи кон учењето без преголеми очекувања и со подготвеност на игра и експериментирање.“
Истражувањето дополнително ја зајакнува пораката: јазиците не го продолжуваат само животниот век, тие го прават поисполнет.
Извор: National Geographic
