Доналд Трамп се обидува да ги исчисти истражувачките институции на Соединетите Држави од научници кои истражуваат наводно прогресивни прашања. Европа пак сака да ги привлече, пишува Политико.
Од универзитети до градови, региони, земји, а сега и Европската комисија, испраќаат јасна порака: Европа ги поздравува талентите од САД и прави сè за да ги привлече најдобрите и најпаметните од Америка.
„Оваа глобална ситуација е шанса да покажеме на светот дека Европа ќе остане безбедно место за наука и истражување. Европа може и треба да биде најдоброто место за наука… Место кое привлекува и задржува истражувачи, како меѓународни така и европски“, рече Комесарот за стартапи, истражување и иновации, Екатерина Захариева, пред пратениците на ЕУ неодамна, пренесува Политико.
Посочувајќи значајни намалувања на федералната потрошувачка за истражувања во САД, како и принудни мерки насочени на конкретни универзитети и истражувачи кои истражуваат климатски промени, вакцини и малцински и родови прашања, комесарот рече дека Европската Унија е во уникатна позиција да служи како прибежиште за научниците.
За да ги привлече Европа врвните таленти, Захариева рече дека Комисијата ќе ја вклучи слободата на научното истражување во Законот на ЕУ и веднаш ќе ја зголеми финансиската поддршка која ја нуди Европскиот истражувачки совет (ERC), тело за научни и технолошки истражувања.
Во моментов, истражувачите кои имаат седиште во САД и кои се селат во Европа можат да аплицираат за милион евра повеќе од вообичаениот максимален износ на грант, кој ќе биде зголемен на два милиона евра. Тоа значи дека овие истражувачи може да имаат право на грантови до 4,5 милиони евра.
Претседателката на ERC, Марија Лептин, изјави за Политико дека ЕУ сака да ја одржи „европската традиција на отвореност и поддршка за независни истражувања“, и дека не се обидува да „улови американски таленти“, туку да „им помогне на нивните колеги ако можат“.
Повикувајќи се на писмо од 13 земји-членки во кое се бара од Брисел да развие стратегија за привлекување на американски истражувачи, Захариева изјави дека Комисијата работи на посебна виза за врвни таленти, како и на систем кој ќе им помогне на владите и универзитетите да ги здружат ресурсите, со цел да привлекат американски научници.
Некои универзитети брзо ја препознаа можноста, лансирајќи целни шеми за вработување на американски таленти. Минатиот месец, Универзитетот Екс Марсеј (AMU) од Прованса стигна до насловните страници откривајќи „Безбедно пространство за наука“, иницијатива од 16 милиони долари за регрутирање до 15 американски научници чии истражувања „се загрозени или попрелени“ од новата администрација.
Претседателот на AMU, Ерик Бертон, изјави за Политико дека програмата била преплавена со апликации од скоро 150 истражувачи од врвни универзитети, вклучувајќи Јејл, Колумбија и Станфорд, како и од владини агенции на САД како што се Националниот институт за здравје на океаните, НАСА.
Повеќето апликанти истражуваат теми како климатски промени, имунологија и заразни болести или социјални науки кои вклучуваат род, разновидност и миграции — области кои се на удар од администрацијата на Трамп, пишува Политико.
Бертон додаде дека и историографи се пријавиле за програмата.
Последниве недели, слични шеми се воведени и на други универзитети. Слободниот универзитет во Брисел (VUB) издвоил средства и лансирал посебен центар за добредојде со информации за визи за постдокторски научници кои се „жртви на политичко и идеолошко мешање“ во САД.
Во Шведска, престижниот институт Каролинска соопштил дека ќе одговара на барањата за преселување во Шведска – „кои веќе почнаа да пристигнуваат“ – и дека се поврзува со други универзитети за тоа како најдобро да се поддржат академските емигранти од САД.
Во обид да го зајакне статусот на Берлин како „локалитет за меѓународни најсофистицирани истражувања во областите на медицина и социјални науки“, градот основа посебен фонд за привлекување истражувачи од САД.
Меѓутоа, каталонскиот претседател Салвадор Ила оваа недела го претстави регионалниот план за запослување таленти од 30 милиони евра, кој ќе ги финансира работните места за 78 американски истражувачи на локални универзитети и високотехнолошки истражувачки институти како што се Суперкомпјутерскиот центар во Барселона и Националниот центар за анализа на геном.
Истакнати научници исто така бараат националните влади да мобилизираат средства. Осум научници и професори во Германија објавиле оваа недела статија во „Шпигел“ повикувајќи ги лидерите на земјата да регрутираат „100 блескави умови за Германија“.
Повикувајќи се на тоа дека научниците Алберт Ајнштајн и Лиза Мајтнер емигрирале за да избегнат нацистички прогон за време на Третиот Рајх – научниците напишале дека Германија и Европа сега имаат шанса да „вратат одливот на мозоци“ од минатото и „не само да го зајакнат сопствениот иновациски и истражувачки капацитет, туку и да го ублажат глобалниот губиток на напредок во знаењето“.
И покрај реформите на буџетот во Холандија, министерот за образование, култура и наука, Епо Бруинс, неодамна им рекол на законодавците дека земјата ќе даде приоритет на издавањето средства за вработување на меѓународни научници кои се „златни за Европа и Холандија“.
Шпанија веќе го користи Атрае, план кој првично беше започнат за помагање на репатријацијата на шпански научници кои емигрирале од економски причини, со цел да привлече и американски научници.
Слично, се очекува дека ќе се користи веќе утврдениот белгиски програм „Мозгови за Брисел“ (Brains for Brussels) – кој ги финансира странските научници кои истражуваат вештачка интелигенција, СТО и други области кои се финансиски релевантни за регионот на главниот град на Белгија – за да привлече Американци оваа година.Attach
