Американскиот претседател Доналд Трамп во понеделникот од Белата куќа промовираше тврдења, делумно неосновани и одамна побиени, за наводна поврзаност меѓу употребата на парацетамол, вакцините и развојот на аутизам кај децата. Според АП, администрацијата на Трамп најави нова иницијатива за истражување на причините за аутизмот.
„Не земајте парацетамол“
„Не земајте парацетамол“, повтори Трамп повеќепати за време на хаотична и долга прес-конференција, апелирајќи до бремените жени да избегнуваат употреба на лекот. Тој го спомена и генеричкиот назив на лекот – ацетаминофен, попознат во Северна Америка.
Притоа ги реафирмираше одамна побиените тврдења дека одредени состојки во вакцините или премногу брзата шема на вакцинирање може да предизвикаат зголемување на аутизмот – без да понуди медицински докази.
Неговите изјави се поврзани со иницијативата „Make America Healthy Again (MAHA)“, поддржана од министерот за здравство Роберт Кенеди Џуниор, кој е познат по своите антивакцинални ставови.
Реакции од научната заедница
Медицинската заедница остро реагираше.
Професорот Арт Каплан, биоетичар од Универзитетот во Њујорк, изјави:
„Ова е најтажниот пример на ширење дезинформации, рециклирање на стари митови и отворени лаги од страна на некој што е на власт.“
Американската агенција за храна и лекови (FDA) најави дека ќе испрати предупредувања до лекарите за можната поврзаност на ацетаминофен со аутизмот, но без конкретни научни образложенија.
Професорот Дејвид Мендел од Универзитетот во Пенсилванија изјави дека, иако некои истражувања покажале можна поврзаност меѓу употребата на ацетаминофен во бременоста и аутизмот, повеќето не го потврдуваат тоа. Тој нагласува дека е тешко да се разграничи влијанието на лекот од влијанието на високата температура кај бремените жени, која сама по себе може да биде ризична.
Реакции од медицинските организации
Друштвото за фетална и мајчинска медицина реагираше остро, потенцирајќи дека парацетамолот и натаму останува безбеден и препорачан лек за намалување на температура и болка кај бремените жени.
Претседателката на Американскиот колеџ за акушери и гинеколози ги нарече изјавите на Трамп „неодговорни и збунувачки“ за идните мајки.
Компанијата Kenvue, производител на парацетамол, ги отфрли наводите за поврзаност со аутизмот и предупреди дека избегнување на лекот може да ги натера бремените жени да прибегнат кон поопасни алтернативи. Акциите на Kenvue паднаа за 7,5%, што ја намали пазарната вредност на компанијата за околу 2,6 милијарди евра.
Нови иницијативи и сомнителни насоки
Роберт Кенеди Џуниор најави нова меѓуагенциска иницијатива за истражување на факторите кои влијаат на аутизмот. FDA планира клиничко тестирање на леукофорин, метаболит на фолната киселина, како потенцијална терапија за деца со ниски нивоа на фолат во мозокот.
Иако некои мали студии покажале подобрување кај деца со аутизам третирани со високи дози на фолна киселина, експертите велат дека се потребни големи и независни клинички испитувања за вистинска научна потврда.
И покрај тоа што Трамп рече дека „верува во вакцините“, тој повторно сугерираше дека премногу брзо темпираното вакцинирање би можело да има поврзаност со аутизмот – став кој децении наназад е отфрлен од научната заедница.
„Одложувањето на вакцинацијата, како што го предлага Трамп, всушност ги изложува децата на ризик од болести кои можат да се спречат со вакцина“, предупредуваат лекарите.
Што е аутизам?
Аутизам не е болест, туку комплексно нарушување во развојот, кое се манифестира преку потешкотии во комуникацијата, учењето и социјалните интеракции. Повеќето лица со аутизам имаат благи симптоми, додека некои може да имаат посериозни когнитивни или вербални потешкотии.
Според CDC, секое 31-во дете во САД има дијагноза од аутистичен спектар – зголемување што најчесто се поврзува со подобра дијагностика и проширување на критериумите, а не со нови фактори на ризик.
