TikTok е најновата социјална мрежа која им овозможува на корисниците да пишуваат и оценуваат објави за да додадат контекст на содржините на нивните фидови. Ние го разгледуваме начинот на кој функционира краудсорсинг проверката на факти.
Апликацијата за кратки видеа ја воведува функцијата наречена Footnotes прво во САД. Оваа функција им овозможува на корисниците да напишат забелешка со повеќе контекст за видео и да гласаат дали други коментари треба да се прикажуваат под видеото.
Забелешката може да содржи мислење на истражувач за „комплексна тема поврзана со STEM“ или да истакне нови статистики за да даде поцелосна слика за тековен настан, објасни компанијата.
Оваа нова функција е слична на другите системи за заедничко проверување факти на социјалните мрежи како X и Facebook или Instagram на Meta. Но, зошто големите социјални платформи се движат кон овој нов систем за проверка на тврдеше?
Што е заедничко проверување факти?
Скот Хејл, вонреден професор на Оксфордскиот институт за интернет, вели дека Twitter, сега X, го започна овој тренд во 2021 со функцијата Birdwatch. Експериментот продолжи и по преземањето на компанијата од страна на Илон Маск во 2022.
Отавио Винјас, истражувач во Националниот институт за наука и технологија за информативни спорови и суверенитет во Бразил, вели дека воведувањето на програмата за заеднички белешки на Meta порано годинава е во согласност со тренд воден од поранешниот американски претседател Доналд Трамп, кој се залага за полибертаријански пристап кон слободата на говорот на социјалните мрежи.
„Побарувањето е платформите да се обврзат на ова [либертаријански пристап],“ рече Винјас за Euronews Next.
„За нив, фер модерирање би било модерирање што ја приоритетизира слободата на говорот без многу грижи за потенцијалната штета или лажни тврдења што може да се шират.“
Хејл за Euronews Next изјави дека постои научна поддршка за краудсорсингот, со студии што покажуваат дека толпата често може да стигне до точен заклучок при евалуација дали информациите се добро проверени или не. Тие често се согласувале со професионалци.
Но, Footnotes на TikTok е малку поразличен од другите иницијативи на Meta или X, вели Винјас.
Тоа е затоа што програмата се уште бара корисниците да го наведат изворот на информацијата за нивната забелешка, што на X не е задолжително.
Повеќето забелешки не завршуваат на платформите
Предизвикот за сите компании е како да се обезбеди вистинските луѓе да ги видат забелешките, вели Хејл.
Сите три програми користат систем за рангирање базиран на мостови кој рангира колку си сличен на друг корисник според содржината што ја консумираш, врз основа на сметките што ги следиш или видеата што ги гледаш.
Алгоритамот ги прикажува забелешките на корисници кои се сметаат за „различни“ едни од други, за да се провери дали и двајцата ја наоѓаат забелешката корисна. Забелешките што го минуваат тестот потоа се видливи на платформата.
Сепак, најголем дел од забелешките што се пишуваат на платформата никогаш не се гледаат, вели Винјас.
Студија од јуни од Институтот за дигитална демократија на Америка (DDIA) за англиски и шпански заеднички белешки на X откри дека повеќе од 90% од 1,7 милиони забелешки достапни во јавна база на податоци никогаш не биле објавени на интернет.
Забелешките што биле објавени на платформата во просек оделе 14 дена да бидат прикажани, што е намалување од 100 дена во 2022, иако сè уште има доцнења во брзината на одговор на X, продолжува извештајот на DDIA.
„Не мислам дека овие платформи можат да ја остварат ветувањето да донесат консензус и да направат интернет како пазар на идеи каде најдобрите информации и идеи ќе победат во расправата,“ рече Винјас.
Хејл додава дека тешко е корисниците да дојдат до забелешки кои би го контрадиктирале нивното гледиште поради „ехо-коморите“ на социјалните мрежи, каде им се прикажуваат содржини што ги потврдуваат нивните веќе постоечки верувања.
„Многу лесно можеме да се најдеме во делови од мрежите кои се слични на нас,“ рече тој.
Еден начин да се подобри ефективноста на заедничките забелешки би бил да се „гамифицираат“, продолжува Хејл. Тој предложи платформите да го следат примерот на Википедија, каде што корисниците кои придонесуваат имаат свои страници со нивните уредувања.
Платформата нуди и низа награди за сервис на уредниците според вредноста на нивните придонеси и должината на нивната служба, и им дозволува да учествуваат во натпревари и акциони фондови.
Што друго прават социјалните мрежи за модерирање на содржината?
Заедничкото проверување факти не е единствениот метод што компаниите го користат за да го ограничат ширењето на дезинформации на нивните платформи, велат Хејл и Винјас.
Meta, X и TikTok сите користат одредена мерка на автоматизирана модерација за да откријат потенцијално штетна или насилна содржина.
Meta вели дека се потпира на системи со вештачка интелигенција (AI) кои проактивно скенираат содржини и веднаш ги отстрануваат ако тие се во согласност со познати прекршувања на нивните стандарди или кодекс.
Кога содржината е означена, човечки модератори ја прегледуваат за да утврдат дали навистина ја прекршува политиката или дали недостасува контекст.
Хејл вели дека автоматизираните системи тешко ја препознаваат новата проблематична содржина бидејќи тие се обучени да ги препознаваат повторувачките лажни тврдења, па новите лаги можат да поминат непрепознаено.
Корисниците исто така можат да пријавуваат содржина која сметаат дека го крши кодексот.
Meta пак вели дека заедничките забелешки ќе ги заменат односите со конвенционалните професионални проверувачи кои со години означуваа дезинформации, барем во САД.
Сепак, нема знаци дека ова партнерство ќе престане во Обединетото Кралство и Европската Унија, покажуваат медиумските извештаи.
Хејл и Винјас велат дека професионалното проверување и заедничките забелешки можат да се надополнуваат ако се прават правилно.
Тогаш, платформите би имале ангажирана заедница која додава контекст преку забелешки, како и ригорозност од професионални проверувачи кои можат да преземат дополнителни чекори, како консултации со експерти или директно проверување на изворите.
Професионалните проверувачи исто така имаат контекст на политичкиот, социјалниот и економскиот пулс на земјите каде се водат кампањи со дезинформации, вели Винјас.
„Проверувачите се активни речиси 24/7 во следење на политичките кризи, додека корисниците можеби не се толку посветени на интегритетот на информациите,“ додаде тој.
За сега, моделот на TikTok е охрабрувачки затоа што се користи како дел од „глобална програма за проверка на факти“, но нема индикации дали тоа ќе продолжи да биде така.
