Денеска се одбележува првиот Светски ден на глечерите и по тој повод Обединетите Нации ги истакнуваат овие ледени предели коишто брзо исчезнуваат.
Според Светската служба за мониторинг на глечерите (WGMS), глечерите сега се полесни за 9.000 милијарди тони отколку кога започнале евиденцијата во 1975 година.
„Ова е еквивалентно на огромен леден блок со големина на Германија со дебелина од 25 метри“, вели директорот на службата, проф. д-р Мајкл Земп.
Како што се загрева планетата, се забрзува губењето на глечерите. Новиот извештај за состојбата на глобалната клима на Светската метеоролошка организација (СМО) откри дека од 2022 до 2024 година, глечерите ја претрпеле најголемата рекордна загуба во последните три години.
„Седум од десетте најнегативни масивни години се случија од 2016 година“, вели генералниот секретар на СМО, Селесте Сауло, осврнувајќи се на разликата помеѓу количината на ледени глечери што се добиваат преку снежните врнежи и количината што ја губат со сезонско топење.
Ова предизвикува „лавина од каскадни влијанија“, предупредува агенцијата на ОН, од поплави до недостиг на вода и пораст на нивото на морето.
„Зачувувањето на глечерите не е само еколошка, економска и општествена потреба“, вели Сауло, „тоа е прашање на опстанок“.
Во светот има повеќе од 275.000 глечери, кои покриваат приближно 700.000 квадратни километри земја. Покрај ледените плочи, тие складираат неверојатни 70% од глобалните слатководни ресурси.
Како што вели Светската метеоролошка организација, високите планински региони се водени кули. Исцрпувањето на глечерите ги загрозува резервите на стотици милиони луѓе кои живеат низводно и кои во најтоплите и најсувите делови од годината, зависат од постојаното ослободување на водата складирана во текот на зимата.
На краток рок, топењето на глечерите ги зголемува природните опасности како поплави. Во моментов, по затоплувањето на океаните, глечерите се втори по придонесот во глобалното зголемување на нивото на морето.
Според една неодамнешна студија на глобален конзорциум од стотици истражувачи наречена „Вежба за споредба на масата на глечерите„ (Glacier Mass Balance Intercomparison Exercise (GlaMBIE), помеѓу 2000-2023 година, тие придонеле за 18 мм во глобалното зголемување на нивото на морето.
„Ова можеби не звучи многу, но има големо влијание: секој милиметарски пораст на нивото на морето изложува дополнителни 200.000 до 300.000 луѓе на годишни поплави“, вели Земп.
GlaMBIE откри дека помеѓу 2000 и 2023 глечерите во просек изгубиле 5% од преостанатиот мраз. Но, регионално, оваа загуба се движеше од 2 отсто на Антарктичките и Субантарктичките острови до речиси 40% во Централна Европа.
WMO и WGMS предупредуваат дека многу глечери во Западна Канада и САД, Скандинавија, Централна Европа, Кавказ, Нов Зеланд и тропските предели се изложени на ризик од целосно топење.
Хидролошката 2024 година ја одбележа третата година по ред во која сите 19 глечерски региони доживеаја нето загуба на маса, забележува WMO. Глечерите во Скандинавија, Свалбард и Северна Азија ја доживеаја својата најголема годишна загуба на маса досега.
Инаугуриран во Меѓународната година на зачувување на глечерите, првиот Светски ден на глечерите (21 март) се обидува да ја зголеми свеста за виталната улога што глечерите, снегот и мразот ја играат во климатскиот систем и хидролошкиот циклус.
Во центарот на вниманието денес е особено еден глечер. Глечерот Јужна Каскада во Каскадскиот опсег во Вашингтон, САД, е избран за прв „Глечер на годината“ – признание што ја слави величественоста на овие ледени пејзажи и посветеноста на глациолозите кои ги чуваат.
„Јужниот глечер Каскада е пример за убавината на глечерите и долгорочната посветеност на научниците и волонтерите кои собирале директни податоци од терен за да ја квантифицираат промената на масата на глечерите повеќе од шест децении“, вели Кејтлин Флорентин, ко-истражувач на глечерот од Геолошкиот институт на САД.
Глечерот континуирано се следи од 1952 година и ги обезбедува еден од најдолгите непрекинати записи за рамнотежа на глациолошката маса на западната хемисфера.
