На 7 октомври 2023 година, рано утрото, светот се разбуди во шок. Палестинското движење Хамас изведе координиран напад врз јужен Израел — најсмртоносниот во поновата историја на земјата. Во текот на неколку часа, преку 3.000 ракети беа испукани кон израелските градови, а вооружени групи продреа преку границата од Газа, напаѓајќи цивили и воени цели.
Во нападот беа убиени околу 1.200 луѓе, меѓу нив цивили, деца, жени и постари лица, како и учесници на музичкиот фестивал „Nova“, кој се одржуваше во пустината Негев, на неколку километри од границата со Појасот Газа. Таму милитантите од Хамас отворија оган врз илјадници млади кои танцуваа на изгрејсонце, оставајќи зад себе стотици тела и сцени на паника што ги обиколија светските медиуми.
Во првите часови од нападот, оружени групи на Хамас ја пробија безбедносната ограда што ја дели Газа од Израел и се упатија кон блиските населби – кибуците Беери, Кфар Аза и Нир Оз. Таму вооружени лица влегуваа во куќи, отвораа оган врз жителите и киднапираа десетици луѓе, меѓу кои жени, деца и старци. Некои од жртвите беа снимени во живо, видеа кои подоцна станаа доказ за суровоста на нападот.
Повеќе од 250 заложници беа одведени во Газа — војници, цивили и странски државјани. Меѓу нив имаше и деца под десет години. Поголемиот дел од нив беа држени во тунели под земја, а дел од нив подоцна беа ослободени во размена за палестински затвореници.
Сцените од разурнатите кибуци, опожарените домови и опсадените гранични населби оставија траен белег во израелската колективна свест. Денот кога Израелците веруваа дека државата им гарантира сигурност — се претвори во ден кога системот на заштита целосно колабираше.
Газа по 7 октомври: цена што се мери во животи, не во територии
Одговорот на Израел беше масивен. За само неколку дена, илјадници воздушни напади ги погодија густо населените делови на Појасот Газа.
Во првите месеци по нападот, според податоците на ОН, загинаа повеќе од 30.000 Палестинци, меѓу кои голем број жени и деца. Цели населби беа уништени, болници беа оставени без електрична енергија, а над два милиона луѓе беа принудени да го напуштат својот дом.
Градови како Кан Јунис, Рафах и Газа Сити беа претворени во урнатини. Сателитските снимки покажаа дека повеќе од 70% од инфраструктурата во појасот беше оштетена или уништена. Меѓународните организации предупредија на колапс на здравствениот систем, глад и недостиг на вода, додека десетици илјади семејства живеат во импровизирани шатори во јужниот дел на територијата.
Светот реагираше со поделени ставови: некои држави ја поддржаа израелската самоодбрана, додека други го осудија интензитетот на воените операции, сметајќи дека Газа плаќа колективна цена за злосторството на Хамас.
Кој ја инспирираше трагедијата: Хамас како инструмент на регионални интереси
Иако Хамас долго време се претставува како отпорно движење што се бори за палестинска државност, аналитичарите предупредуваат дека неговата идеологија и воена поддршка се длабоко поврзани со Иран.
Техеран е обвинет дека обезбедува финансии, оружје и обука за милициите на Хамас, користејќи ги како прокси сила во регионалната стратегија против Израел и Западот.
Со тоа, нападот од 7 октомври не беше само локален чин на насилство — туку дел од поширок геополитички судир, во кој страдаат најобичните луѓе од двете страни на границата.
Човечноста не смее да стане колатерална штета
Две години по нападот, Блискиот Исток живее со последиците од денот кога човечноста падна под товарот на идеологиите.
Од Газа до Тел Авив, од Ерусалим до Каиро — луѓето сакаат мир, но политиката продолжува да произведува војни.
Ниту еден политички проект, ниту една идеолошка цел не може да го оправда масовното убиство, киднапирање и уништување на цивилни животи.
Трн ја осудува секоја форма на насилство и тероризам, без разлика од која страна доаѓа, и верува дека вистинскиот мир не се постигнува со одмазда, туку со правда, емпатија и почит кон човечкиот живот.
