Шпанските генетичари конструираа специјална „златна“ салата која обезбедува значително поголема количина на витамин А, хранлива материја која е неопходна за функционирање на имунолошкиот систем, корисна е за видот и придонесува кон правилен раст и развој.
Откако петкратно го зголемиле количеството на витамин А во растението Nicotiana benthamiana, тим предводен од научници од Политехничкиот универзитет во Валенсија во Шпанија го приспособиле генетскиот состав на зелената салата (Lactuca sativa). Постапката го зголемила нивото на бета-каротин – црвено-портокалово соединение кое се претвора во витамин А во нашето тело.
Бета-кароренот обично се складира во малите зелени „соларни панели“ кои ја поттикнуваат фотосинтезата, познати како хлоропласти. Зголемувањето на понудата на бета-каротин би го попречило развојот на растенијата.
Со цел да се избегне мешање во природните процеси на фотосинтеза кои ѝ се потребни на зелената салата за живот и раст, истражувачите мораа да размислуваат надвор од рамката.
„На листовите им се потребни каротеноиди, како што е бета-каротин, за правилно функционирање на фотосинтетичките комплекси на хлоропластите. Кога во хлоропластите се произведува премногу или премалку бета-каротен, тие престануваат да функционираат, а листовите на крајот умираат“, објаснува Мануел Родригез Консепсион, молекуларен биолог од Политехничкиот универзитет во Валенсија, пренесува РТС.
Според него, методот што го развиле успешно произведувал и акумулирал бета-каротен во клеточните делови каде што вообичаено не се наоѓа со комбинирање на биотехнолошки техники и третман со светлина со висок интензитет.
Дел од дополнителниот бета-каротен се складира во цитозолот, течниот дел од лисните клетки. Повеќе соединенија беа произведени со претворање на некои хлоропласти во хромопласти (пигментни јами) – воведување на ген за бактерискиот ензим crtB – способен да складира уште повеќе бета-каротен.
Покрај генетските модификации, растенијата беа подложени и на третмани со светлина со висок интензитет, што доведе до создавање на повеќе единици за складирање масни познати како пластоглобули кои се развиваат во зелената салата.Подобрувањето на биорасположивоста на бета-каротенот во зелената салата ја зголемува неговата достапност во цревата, каде што се претвора во витамин А.
Сиот овој дополнителен бета-каротен, кој се наоѓа во изобилство во морковите, тиквите и другите портокалови плодови, ја прави зелената салата жолта, па оттука и името „златно“ што и го дале истражувачите на зелената салата.
Недостаток на витамин А
Студија од 2023 година покажа дека недостатокот на витамин А влијае на стотици милиони луѓе во развој ширум светот. Наоѓањето нови начини да им се даде на повеќе луѓе толку потребниот поттик во нивната исхрана е клучот за ограничување на последиците од лошата исхрана.
„Недостатокот на микронутриенти, познат и како скриен глад, останува главен проблем во многу земји. Особено, недостатокот на витамин А предизвикува ксерофталмија и може да доведе до други здравствени проблеми, па дури и смрт. Ова особено ги погодува децата од популациите ширум светот кои имаат лоша исхрана“, велат истражувачите во трудот објавен во научното списание „Plant Journal“.
z
