Високиот крвен притисок или хипертензија е често состојба во која крвта врши преголем притисок на ѕидовите на артериите и предизвикува здравствени проблеми, како што се срцевите заболувања Имено, хипертензијата е една од водечките причини за смрт во светот, особено во земјите во развој .
Вредноста на крвниот притисок се изразува во милиметри жива (mm/Hg), а хипертензијата се однесува на покачена вредност на артерискиот крвен притисок, односно систолен притисок поголем од 140 mm/Hg и дијастолен притисок поголем од 90 mm/Hg. Систолата претставува контракција на срцевите комори и преткоморите, што резултира со туркање на крвта во крвните садови.
По систолата, се јавува дијастола, која вклучува проширување на срцевите комори и преткоморите и му овозможува на срцето да се полни со крв Постојат два вида хипертензија: примарна и секундарна.
Хипертензија и симптоми
Една од најопасните работи за хипертензијата е тоа што личноста која ја има често не е свесна за нејзиното постоење. Резултатите од бројни студии сугерираат дека речиси една третина од луѓето не знаат дека имаат висок крвен притисок.
Тоа е затоа што високиот крвен притисок може да биде целосно асимптоматски, освен ако не се работи за сериозен случај на хипертензија.
Така, високиот крвен притисок може да биде присутен со години без никакви симптоми. Ова е причината зошто хипертензијата се нарекува „тивок убиец“.
Нелекуваната хипертензија го зголемува ризикот од сериозни здравствени проблеми, вклучувајќи срцев удар и мозочен удар.
Симптомите на хипертензија може да вклучуваат: главоболка; крварење од носот; замор; проблеми со видот; отежнато дишење; болка во градите; неправилно чукање на срцето; крв во урината; пулсирање во ушите.
Видови хипертензија
Постојат два типа на хипертензија:
Примарна и секундарна.
Есенцијалната хипертензија се развива постепено, а точната причина е непозната и не може да се утврди. Она што може да се утврди е дека повеќето луѓе имаат ваков тип на хипертензија. Исто така, познато е дека комбинацијата на различни фактори може да игра важна улога во појавата на покачен крвен притисок.
Фактори кои доведуваат до оваа состојба
Генетска предиспозиција – Има луѓе кои се генетски предиспонирани за хипертензија. Ова може да се должи на генски мутации или генетски абнормалности наследени од родителите.
Физички промени во некои органи – Се смета дека промените во функцијата на бубрезите поради стареењето ја нарушуваат природната рамнотежа на телото и метаболизмот на сол.
Животна средина – Со текот на времето, нездравиот начин на живот, како што се недостатокот на физичка активност и лошата исхрана, може да влијае на телото, што доведува до есенцијална хипертензија.
Секундарната хипертензија често се јавува брзо и може да доведе до потешка клиничка слика отколку што е случајот со примарната хипертензија. Состојби кои можат да предизвикаат секундарна хипертензија се: бубрежна болест; опструктивна ноќна апнеја; вродени срцеви мани;
проблеми со тироидната жлезда; несакани ефекти на лекови; злоупотреба на алкохол; проблеми со надбубрежните жлезди; ендокрини тумори.
Изолирана систолна артериска хипертензија
Високиот горен притисок и нормалниот долен притисок, состојба позната како изолирана систолна артериска хипертензија, претставува специфична форма на хипертензија која често останува незабележана. Оваа состојба најчесто се јавува кај постарата популација, иако може да ги погоди и помладите.
Изолираната систолна хипертензија се карактеризира со фактот дека систолниот или горниот притисок ги надминува нормалните вредности, додека дијастолниот или понискиот притисок останува во нормални граници.
Како и другите видови хипертензија, изолираната систолна хипертензија може да доведе до сериозни здравствени компликации, вклучувајќи срцеви заболувања, мозочен удар и други проблеми.
Дијастолна хипертензија
Високиот крвен притисок, познат како дијастолна хипертензија, е значаен здравствен проблем кој често останува недијагностициран и слабо разбран.
Дијастолниот притисок се однесува на притисокот во крвните садови кога срцето мирува помеѓу контракциите. Иако најголем дел од вниманието обично се фокусира на високиот горен крвен притисок (систолен), покачениот понизок крвен притисок може да доведе и до сериозни здравствени проблеми, како што се срцеви заболувања и мозочен удар.
Што е есенцијална хипертензија?
Есенцијалната артериска хипертензија е болест која се карактеризира со покачен крвен притисок. Според дефиницијата на Светската здравствена организација, тој претставува зголемување на артерискиот крвен притисок, систолен над 140 mmHg и дијастолен над 90 mmHg.
Која е разликата помеѓу есенцијалната хипертензија и хипертензијата во фаза 1?Ако горниот притисок е помеѓу 130 и 139 mmHg, или долниот е помеѓу 80 и 89, тоа е хипертензија од прв степен.
И во овој случај лекарите препорачуваат промена на исхраната и начинот на живот и може да препишат некој лек за притисок, доколку проценат дека постојат фактори на ризик за атеросклероза, односно срцев или мозочен удар.
Сепак, она што нè интересира е разликата помеѓу есенцијалната хипертензија и хипертензијата од прв степен.
Кога некој има хипертензија од прв степен, не треба да се коригира со лекови. Значи, во овој случај, сè уште не е воведена терапија. Од друга страна, есенцијалната хипертензија секогаш се третира.
Како хипертензијата влијае на бременоста?
Хипертензијата во бременоста е една од почестите компликации на бременоста и може да се појави во 5-10 проценти од случаите.
Постојат 4 типа на хипертензивни нарушувања во бременоста и поделбата се базираше на тоа дали високиот притисок веќе постоел или се развил за време на бременоста.
Гестациска хипертензија – постои кога висок крвен притисок се јавува по 20 недели од бременоста. Во овој случај, нема зголемување на протеините во урината, или други знаци на оштетување на органите. Во неконтролирани случаи, може да дојде до дополнително влошување со развојот на прееклампсија.
Хронична хипертензија – Во овој случај, висок притисок постоел и пред бременоста, или започнала пред 20-та недела од бременоста, но често поради отсуството на симптоми, потешко е да се одреди кога се појавила.
Хронична хипертензија со надредена прееклампсија – Во овој случај, постои хронична хипертензија, која дополнително се влошува во текот на бременоста, со појава на протеини во урината и други хипертензивни компликации.
Прееклампсија – Најчесто се јавува со висок крвен притисок кој се јавува по 20 недели од бременоста и е поврзан со знаци на оштетување на различни органски системи, вклучувајќи ги бубрезите, црниот дроб, крвта и мозокот. Нелекуваната прееклампсија може да доведе до сериозни компликации и за мајката и за бебето. Денес е познато дека прееклампсијата може да постои и без присуство на протеини во урината.
Една од поделбите на фазите на хипертензија
Висок крвен притисок – кога систолниот притисок е помеѓу 120 и 129 mm Hg, а дијастолниот останува под 80 mm Hg.
Фаза 1 хипертензија – кога систолниот притисок е помеѓу 130 и 139 mm Hg, или дијастолниот помеѓу 80 и 89 mm Hg.
Фаза 2 хипертензија – кога систолниот притисок е 140 mm Hg или повеќе, или дијастолниот притисок е 90 mm Hg или повеќе.
По 20 недели од бременоста, ако вредностите на притисокот над 140/90 mm Hg се евидентираат 2 или повеќе пати во интервал од 4 часа или повеќе, без други органски оштетувања, може да се постави дијагноза на гестациска хипертензија.
Причини за висок крвен притисок за време на бременоста: генетска предиспозиција; имунолошки нарушувања; пушење; недостаток на калциум; дебелината во бременоста.
И хипотензијата и хипертензијата можат да останат незабележани, без никакви симптоми. Затоа е важно редовно да одите на сите пренатални прегледи. Симптоми на висок крвен притисок во бременоста се-топли бранови придружени со црвенило на лицето, вратот или горниот дел од градите, оток на рацете или нозете, главоболка, краток здив, абдоминална болка, гадење, повраќање, промени во видот.
Доколку се сомневате дека имате некој од горенаведените симптоми, веднаш треба да се консултирате со лекар за да спречите можни компликации и нарушувања, како за вас, така и за бебето.
Што предизвикува високиот притисок?
Дијастолната хипертензија или високиот крвен притисок може да има различни причини, кои може да се категоризираат како примарни или секундарни.
Примарни причини
Генетика – Наследни фактори може да влијаат на нивото на крвниот притисок. Ако членовите на вашето семејство имале низок крвен притисок, постои голема веројатност дека и вие ќе имате слични симптоми.
Возраст – Постарите луѓе може да бидат поподложни на дијастолна хипертензија, особено во однос на ортостатска хипотензија, која е поврзана со ненадејна промена во положбата на телото.
Секундарни причини
Дехидрација – Недостигот на течност во телото може да доведе до намалување на волуменот на крвта и низок крвен притисок.
Загуба на крв – Тешка загуба на крв од повреда или внатрешно крварење може да доведе до дијастолна хипертензија.
Инфекции – Тешките инфекции, како што е сепсата, може да предизвикаат пад на крвниот притисок.
Бременост – Крвниот притисок може да се намали за време на бременоста поради проширување на крвните садови и промени во циркулацијата.
Срцеви проблеми – Срцевите проблеми, како што се бавно чукање на срцето, срцева слабост или аритмија, може да предизвикаат низок крвен притисок.
Ендокрини нарушувања – Нарушувањата на тироидната жлезда, надбубрежната жлезда или хипофизата може да влијаат на регулирањето на крвниот притисок.
Лекови – Некои лекови, како што се диуретици, бета-блокатори, антидепресиви и лекови за Паркинсонова болест, можат да го намалат крвниот притисок.
Недостатоци во исхраната – Недостатокот на витамин Б12, фолна киселина или железо може да доведе до анемија, што може да предизвика низок крвен притисок.
Ортопедски причини – Ортопедските проблеми како што е компресија на ‘рбетниот мозок или Паркинсонова болест може да доведат до постурална хипотензија.
Кои се последиците од нетретирана хипертензија?
Луѓето кои долго време имаат нетретиран висок крвен притисок често немаат никакви симптоми, бидејќи телото се адаптирало.
Сепак, штетата што хипертензијата ја прави на големите и малите крвни садови на сите органи е огромна. Се вели дека луѓето не умираат од хипертензија, туку од нејзините последици.
А последиците се драматични и сериозни.
Последиците од долгорочна нелекувана хипертензија се: акутен миокарден инфаркт (срцев удар), церебрален инфаркт (мозочен или мозочен удар), хронична бубрежна инсуфициенција (инсуфициенција и слабост на бубрежната функција до фазата кога е потребна дијализа).
Како да го намалите високиот крвен притисок?
Постојат два начини за намалување на крвниот притисок.
Промени во животниот стил (тежина, вежбање, исхрана, сол, кофеин и алкохол), доколку било кое од овие може да се промени и со помош на лекови.
Обрнете посебно внимание на следните работи.
Ако имате прекумерна тежина – ослабнете, редовна физичка активност, јадете здраво, ограничете го внесот на сол, намалете го бројот на пијалоци кои содржат кофеин, пијте алкохол во умерени количини.
Кои се најдобрите начини да се ослободите од високиот крвен притисок по природен пат?
Ако вашиот лекар сè уште не вовел терапија за лекување на хипертензија, можете да се обидете да го намалите крвниот притисок природно.
Следниве работи можат да ви помогнат во ова- лук, хибискус, ѓумбир, цимет, магдонос, боровинка, ленено семе.
Дополнително, најдобрите начини за намалување на крвниот притисок се потпираат на долгорочни промени во животниот стил, како што се усвојување здрава исхрана, откажување од пушење и физичка активност.
