„Царина од 30% или повеќе би имала огромен ефект – би било речиси невозможно да се продолжи со постојната трговија, која моментално изнесува **4,4 милијарди евра дневно,“ изјави Шефчович во Брисел пред состанокот со европските министри за надворешни работи и трговија.
Преговорите биле блиску до договор
Шефчович изрази разочараност од најавата на Трамп, потенцирајќи дека преговарачките тимови на двете страни биле многу блиску до постигнување начелен договор. „Чувството на нашата страна беше дека сме многу блиску до договор,“ рече тој, додавајќи дека разговорите траеле четири недели пред изненадувањето од викендот.
Досегашните надежи на ЕУ биле насочени кон тоа царините да се ограничат на 10%, но изјавата на Трамп ги урна тие очекувања.
ЕУ го одложува одговорот – засега
Како прв чекор, ЕУ одлучи да го одложи воведувањето на контра-мерки вредни 21 милијарда евра – кои требаше да стапат на сила веднаш по полноќ во понеделник – до 1 август, кога треба да стапи на сила и новата американска царина.
Сепак, министрите разгледуваат и нов сет мерки кои би опфатиле 72 милијарди евра американски производи. Претседавачот со состанокот, данскиот министер за надворешни работи Ларс Локе Расмусен, истакна:
„Никој во Европа не сака трговска војна со САД – тоа би било разорно за двете страни. Но, мораме да покажеме дека сме подготвени да одговориме.“
Поделени ставови меѓу земјите членки
Франција повика на забрзани подготовки за контрамерки, вклучително и активирање на т.н. „инструмент за спротивставување на принуда“ – правен механизам што ѝ овозможува на ЕУ да одговори на земји кои користат трговијата како средство за притисок.
Од друга страна, Германија повикува на прагматичен пристап, додека Италија предупредува на ризикот од ескалација. Централните и источните членки се загрижени дека такви потези можат да доведат до повлекување на американската воена поддршка од Европа.
Министерот за надворешни работи на Литванија, Кештутис Будрис, истакна дека е важно да се избегне ескалација, со оглед на „геоекономските предизвици“ и „прашањата што треба да ги решаваме заедно со САД – како што е кризата со фентанилот.“
Геополитика зад тарифите?
Иако прашањето со фентанилот досега не било тема на трговските разговори меѓу ЕУ и САД, Трамп неодамна обвини Канада и Мексико дека не прават доволно за да го спречат дотокот на опиоиди во САД, и тоа можеби претставува модел по кој ја уценува и ЕУ.
Европската унија сега се наоѓа пред тежок избор: дали да ризикува економска конфронтација со најважниот трговски и безбедносен партнер, или да попушти пред политичките и економски закани од Вашингтон.
Ставот на Шефчович е јасен:
„Царини од 30% би ја уништиле трансатлантската трговија каква што ја познаваме.“
Во наредните недели ќе стане појасно дали ова е уште една преговарачка тактика од Трамп – или најавата на нова економска војна која може да го преформулира глобалниот трговски поредок.
Извор: The Guardian
