Прелиминарен договор за ублажување на царинскиот спор со САД се смета за неизбежен, но ЕУ е загрижена за преговорите околу сеопфатниот договор и за трансатлантските односи што ќе следат.
ЕУ очекува трговските односи со САД да останат тешки, дури и кога ќе се постигне принципиелен договор за решавање на царинскиот спор помеѓу двата трансатлантски партнери, според европските дипломати.
„Работиме без престан за да најдеме првичен договор со САД – да ги задржиме царините што е можно пониски и да обезбедиме стабилност што им е потребна на бизнисите,“ изјави претседателката на Комисијата Урсула фон дер Лајен во четврток, додавајќи: „Но, исто така не сме наивни. Знаеме дека односот со САД можеби нема да се врати во онаква состојба каква што беше порано.“
ЕУ чека одлука од претседателот на САД, Доналд Трамп, кој има пред себе договор за трговија со ЕУ со цел да го реши царинскиот спор кој трае од средината на март, според изјавите на неговиот министер за трговија Хауард Лутник во американските медиуми.
Во моментов, САД воведуваат царини од 50% на челик и алуминиум од ЕУ, 25% на автомобили и 10% на сите увози од ЕУ.
Иако сега се чини дека е можно да се постигне рамковен договор, тоа ќе биде само прв чекор кон поцелосен трговски договор, а она што ќе следи предизвикува загриженост кај Европејците.
На 14 јули, министрите за трговија на ЕУ ќе се сретнат за да разговараат за иднината на односите со САД.
Државите членки на ЕУ нема да бидат задоволни од договорот
„Дури и ако има трговски договор, тоа веројатно нема да биде крајот,“ рече еден европски дипломат, „трговските односи со САД станаа кревки и непредвидливи.“
Долго време Комисијата застапуваше нулта царинска стапка на сите индустриски производи од двете страни на Атлантикот, но сега се определила за базична царинска стапка од 10% на производите од ЕУ што влегуваат во САД. Изземања може да има за авионите и алкохолните пијалоци, но преговорите за други стратешки сектори – како автомобили, алуминиум, челик и фармацевтски производи – остануваат тешки.
Европскиот дипломат рече дека државите членки нема да бидат задоволни од принципиелниот договор кој сега изгледа достижен.
„Повеќето луѓе очекуваат договор, но ако договорот не нè доведе на подобро место од европска перспектива отколку што бевме претходно, ќе имаме зголемени царини и тоа ќе влијае негативно на трговијата меѓу ЕУ и САД,“ рече тој.
Друг европски дипломат предвиде тешки преговори меѓу 27-те земји членки. Откако ќе се одобри принципиелниот договор, секоја земја ќе го користи својот калкулатор за да процени како е погодена нејзината економија и што ќе треба да се преговара во поцелосен договор за да се намали негативното влијание врз трговијата.
Во краток рок, тензиите можат да бидат високи околу прашањето дали ЕУ треба да ја спроведе листата на одмазднички мерки вредна 21 милијарда евра насочена кон производите од САД, која е суспендирана до 14 јули. Некои земји, како Германија и Италија – кои имаат голема трговска изложеност кон САД – се залагаат за флексибилен, неескалациски пристап. Други, како Франција, сакаат да покажат цврстина.
Се споменува и втора листа за одмазда. Според дипломати, износот предложен од Комисијата – производи од САД во вредност од 95 милијарди евра – е намален. Сепак, Комисијата изјави дека спроведувањето сè уште не е одредено.
