Енергетски нокаут за Москва
Украина престана да ја игра играта по старите правила. Наместо фронтални судири, Киев удри по срцето на руската економија – нафтата. Во последните недели украински дронови и морски беспилотни летала погодија клучни рафинерии и терминали во Новоросијск, Туапсе и долж Црното Море. Резултатот? Русија – енергетски џин кој до вчера продаваше гориво на целиот свет – сега увезува бензин дури и од Белорусија, а во септември увозот порасна четирикратно. Москва е принудена да замрзне цени и да воведе ограничувања. Првпат по долго време, Кремљ гледа паника во сектор кој со години го финансираше војниот апарат.
Технологија што ја збриша противвоздушната одбрана
Украина денес користи повеќе типови дронови кои заедно ја променија рамнотежата на моќта во воздухот и на морето. Првите се дронови со оптички кабел — поврзани со тенка жица наместо со радио сигнал. Тие се отпорни на електронско заглушување, не можат да се пресретнат и делуваат со висока прецизност дури и во зони со заситена ПВО активност. Покрај нив, поморските дронови ја пренесоа битката во нова димензија. Овие автономни платформи се движат тивко подалеку од брегот и напаѓаат пристаништа, бродови и терминали во длабочина — токму таму каде што руската флота најмалку очекува. Нападите врз Новоросијск и Туапсе се јасен пример колку морето станува продолжена линија на фронтот. Третата група се долгометните дронови, создадени да удираат длабоко во територијата на Русија. Со домет што надминува илјада километри, тие уништуваат рафинерии и складишта за гориво, предизвикувајќи долгорочни прекини во снабдувањето и дополнителен економски шок. „Украинците ја пронајдоа болната точка на руската економија,“ пишува Index.hr. „Рафинериите не бараат фронтална победа, но нивното уништување има долгорочен ефект.“
НАТО гледа, но не дреме
Во меѓувреме, НАТО ја засили операцијата Eastern Sentry – постојан воздушен штит над источна Европа. Само во последната недела, руски авиони го нарушија воздушниот простор на Естонија, а во данските теснеци руските бродови насочија оружје кон патроли. Полска и Литванија неколкупати активираа воздушна тревога поради руски дронови. Пресретите се повеќе, а линијата меѓу одбрана и ескалација станува тенка.
Ризикот расте, трпението опаѓа
Нашите претходни анализи на trn.mk покажаа дека ризикот од директен судир Русија–НАТО е умерен до висок. Сега, со уништени рафинерии и нарушени резерви на гориво, ситуацијата станува поопасна: Русија е економски под стрес и може да одговори поагресивно. Украина го засилува психолошкиот и технолошкиот удар. НАТО е во „активна одбрана“ – секој инцидент може да прерасне во реакција со последици.
Игра без јасен крај
Војната се префрли на ново ниво. Наместо тенкови и артилерија, главното оружје стана нестабилноста – енергетска, политичка и психолошка. Русија ја губи својата најсилна карта, Украина ја освојува технолошката иницијатива, а НАТО останува меѓу двата света – внимателен, но на раб.
