Разузнавачките служби на две земји-членки на НАТО се сомневаат дека Русија развива нов тип протусателитско оружје насочено кон уништување на сателитската мрежа Starlink, објави агенцијата Associated Press.
Според разузнавачки информации до кои имал пристап АП, станува збор за таканаречено оружје со „зонски ефект“, кое би функционирало преку распрснување на облаци од стотици илјади микроскопски метални честички со висока густина во орбитата. Ваквиот пристап би можел истовремено да оштети или онеспособи голем број сателити, но и да предизвика сериозна и неконтролирана колатерална штета врз други вселенски системи.
Експертите предупредуваат дека ваков напад не би бил селективен и дека би го загрозил функционирањето на сателитските мрежи на повеќе држави, вклучувајќи ги и Русија и Кина, кои исто така зависат од илјадници сателити за комуникација, навигација и одбрана.
Скептицизам и предупредувања од експертите
Викторија Самсон, експертка за вселенска безбедност од фондацијата Secure World, изрази сериозен сомнеж дека вакво оружје би било практично применливо без катастрофални последици.
„Искрено, би била многу изненадена доколку Русија се одлучи на нешто вакво. Последиците би биле неконтролирани“, изјави Самсон.
Сепак, командантот на вселенските сили на Канада, бригадниот генерал Кристофер Хорнер, смета дека ваков развој не може целосно да се исклучи, особено во контекст на претходните американски обвинувања дека Русија истражува и нуклеарни капацитети во вселената.
Од Кремљ засега нема официјален коментар. Русија во минатото јавно се залагаше за забрана на оружје во орбитата и тврдеше дека нема намера да распоредува нуклеарни системи во вселената.
Зошто Starlink е стратешка цел
Според разузнавачките проценки, Москва ја смета мрежата Starlink, управувана од SpaceX, за сериозна безбедносна закана. Илјадниците сателити во ниска орбита одиграа клучна улога во одбраната на Украина, овозможувајќи стабилна интернет-комуникација за украинските сили, институции и цивилното население, дури и во услови на интензивни руски напади.
Руски функционери во повеќе наврати предупредија дека комерцијалните сателити кои обезбедуваат поддршка за украинската војска може да се сметаат за легитимни воени цели.
„Оружје на страв“, а не на директна употреба
Во извештаите не се наведува кога Русија би можела да располага со ваков систем, ниту дали тој е тестиран. Се посочува, меѓутоа, дека честичките би биле толку мали што би можеле да избегнат детекција од постојните системи за следење, што би ја отежнало и директната идентификација на напаѓачот.
Клејтон Своуп, експерт за вселенска безбедност од Центарот за стратешки и меѓународни студии, оценува дека ваков концепт повеќе личи на средство за заплашување отколку на оружје за реална употреба.
„Ова изгледа како оружје на страв – алатка за одвраќање и притисок, без нужно да се активира“, вели Своуп.
Starlink сателитите орбитираат на околу 550 километри над Земјата, додека Меѓународната и кинеската вселенска станица се наоѓаат на пониски орбити, што значи дека и тие би биле потенцијално изложени на ризик.
„Русија вложи огромни ресурси за да стане вселенска сила. Користењето вакво оружје би значело самата да си го затвори пристапот до вселената“, предупредуваат експертите.
