Европската комисија предложи во четвртокот постепено воведување на нов електронски систем кој ќе ги регистрира сите влегувања и излезите од Европската унија со цел да се забрза започнувањето на неговата примена. Комисијата предлага постепено воведување на системот излез/влез (EES) и државите членки ќе имаат шест месеци за целосна примена. Предлогот за постепено воведување се смета за најдобар начин за што побрзо започнување на примената на системот, бидејќи според актуелната регулатива, целосната примена би започнала одеднаш на сите граници, за што сега не се исполнети условите.
Предлогот сега треба да го усвојат законодавците, Советот на ЕУ и Европскиот парламент. Кога ќе биде усвоен предлогот, комисијата ќе го објави датумот за започнување на постепеното воведување на системот, откако ќе добие изјава за подготвеност за имплементација од сите држави членки. Државите членки кои сакаат да започнат со целосна примена на системот EES од првиот ден, можат тоа да го направат, а шест месеци по започнувањето на постепеното воведување, системот мора да биде целосно оперативен, односно да се применува на сите гранични премини.
EES е заеднички електронски систем кој ќе бележи и складира информации за датумот, времето и местото на влез и излез на државјаните на земји кои не се членки на ЕУ кои ја преминуваат границата на ЕУ, со што се напушта печатот на пасошите. Автоматски ќе пресметува времетраењето на дозволениот престој на овие државјани од трети земји и ќе издава предупредувања за истекување на дозволениот престој до државите членки на ЕУ. Ќе се применува на лица кои имаат потреба од виза за краткорочен престој и на оние кои доаѓаат од земји кои не се членки на ЕУ, а се ослободени од обврската за поседување виза.
EES ќе складира податоци за идентитетот, патните исправи и биометриските податоци, кои ќе се чуваат три години за патниците кои ги почитуваат правилата за краткорочен престој и пет години за оние кои го надминуваат дозволениот престој. Во рамките на овој нов систем, службениците на границите ќе ги скенираат отпечатоците од прстите на лицата кои првпат ја преминуваат границата и ќе ги фотографираат. Овие податоци ќе се складираат во дигитален досие, што ќе овозможи точно да се знае кој влегува во Шенгенската зона со странски пасош и кој останува повеќе од дозволените 90 дена.
„Европа наскоро ќе премине на најмодерниот дигитален систем за управување со границите во светот“, изјави извршниот потпретседател за технолошка сувереност, безбедност и демократија, Хена Вирккунен. „Мора да знаеме кој влегува и кој ја напушта ЕУ. Системот EES е голем напредок кон интегрирано и сеопфатно управување со границите“, изјави комесарот за внатрешни работи и миграции, Магнус Брунер.
Беше најавено дека системот ќе започне да се користи уште минатиот месец, но беше одложен поради сложеноста. Системот ќе чини 480 милиони евра во следните четири години. Комисијата во својот предлог предвиде и можност за привремено прекинување на користењето на EES во случај на технички проблеми или големи гужви на границите. Привремениот прекин значи дека ќе се запре електронската регистрација на патниците и ќе се премине на класичен начин на контрола.
Со системот EES тесно е поврзан и Европскиот систем за патни информации и авторизација (ETIAS), електронски систем за претходна авторизација на влез за посетители ослободени од виза кои патуваат во Шенгенската зона. ETIAS ќе може да се применува кога EES ќе биде целосно оперативен.
