Поминаа две децении откако заврши ерата на суперсоничен комерцијален лет со крајно слетување на „Конкорд“ на аеродром во југозападна Англија. Во тек е лансирањето на новиот европски модел на хиперсоничен авион.
Во последниве години, имаше бројни претенденти за „тронот на авионите“ – суперсонични, хиперсонични, напојувани со водород, со технологија „анти-бум“, но многу од овие проекти кои ветуваат беспрекорно супербрзо патување, наместо тоа, заглавија, пропаднаа или се доцни со реализација.
Сега се лансира европскиот хиперсоничен модел кој ветува примамливи времиња на патување како четири часа и 15 минути од Франкфурт до Сиднеј или три и пол часа од Мемфис до Дубаи.
Концептот „destinus“ е лет на водород со пет пати поголема брзина од звукот, со што се намалува времетраењето на летот на помалку од една четвртина од тековното комерцијално воздушно патување.
Со седиште во Швајцарија и со тим од околу 120 вработени распространети низ Шпанија, Франција и Германија, „Destinus“ е основан во 2021 година.
Неговите први два прототипа завршија успешни пробни летови и наскоро ќе започне тестирањето на авионот на водород. Неговиот трет прототип – „destinus 3“ треба да го направи првиот лет до крајот на годината. Просечната брзина на авионот ќе биде околу 4.125 километри на час.
Мартина Лофквист, менаџер за развој на бизнисот на компанијата, објасни зошто тимот се надева дека токму овој модел би можел да биде оној кој конечно нè воведува во ново доба на хиперсонично патување.
Прашањето за горивото
Лофквист вели дека стратегијата е „да се развијат помали беспилотни летала пред да се развие голем авион со екипаж што превезува патници“.
Водородот е горивото што го избира „Destinus“ бидејќи е чист, обновлив извор на енергија кој е сè поевтин за производство и способен да му овозможи на авионот да ја постигне својата наведена брзина.
Авијацијата заснована на водород сè уште е во зародиш, а млазните мотори на водород допрва треба да влезат во комерцијална употреба. „Ербас“ развива водороден млазен мотор за кој најавуваат дека ќе започне со тестирање во летото 2026 година.
Водородот има и поголема енергетска густина од традиционалното млазно гориво.
Долгорочната цел е 100% погон на водород со нула емисии на штетни материи
Производството на водород продолжува да се зголемува, меѓутоа, првичниот краткорочен план за Destinus е да лансира со конвенционално млазно гориво Jet A, а потоа да се префрли на водород кога е посоодветно како гориво за суперсонични брзини.
Прототипите имаат „брановиден дизајн“ кој првпат беше замислен во 1950-тите, но – никогаш не се појави во производство. Боите се инспирирани од Алпите.
„Тоа е прилично ефикасна форма каде што можете да користите помалку гориво за да летате бидејќи имате помал отпор на воздухот“, рече Лофквист.
Претстојниот прототип „Destinus 3“ ќе биде суперсоничен и се надеваме дека ќе постигне суперсоничен лет на водород во 2024 година.
„Ова е прилично масивно возило“, вели Лофквист, додавајќи дека „тоа е приближно со иста големина како претходниот прототип во однос на тоа што е околу 10 метри (долго), но исто така е 10 пати потежок и веројатно 20 пати покомплексен од аспект на структурата и погонскиот систем“.
Очекуваната временска рамка е дека во следната деценија компанијата ќе може да лансира помал авион кој ќе може да прими околу 25 патници, ќе има одредени ограничувања на опсегот и ќе биде целосно фокусиран на клиентите од бизнис класата.
Понатаму, до педесеттите, се очекува неговата целосно зголемена верзија да има повеќе класи, вклучително и економични. Тие се надеваат дека дотогаш „цените на водородот значително ќе се намалат, па ќе можат да ги намалат трошоците за летови“.
Финансиски момент
Плановите на компанијата во голема мера зависат од развојот на пазарот на водород, за кој Лофквист признава дека нема контрола, но експертите во и надвор од компанијата очекуваат пад на цените.
Минатиот месец „Destinus“ ја купи холандската компанија OPRA, која сега се нарекува „Destinus Energy“.
Покрај приватните инвестиции и јавното финансирање што веќе ги доби – во април 2023 година обезбеди грантови во вредност од 26,7 милиони евра (29,4 милиони американски долари) од шпанската влада за проширување на капацитетот на водород. Во Destinus, се надеваат дека овој дополнителен приход ќе им помогне да ги надминат предизвиците што ги мачеа другите суперсонични и хиперсонични проекти.
Извор: rts.rs
