Денес, кога имаме пристап до напредна електроника, паметни телефони, компјутери и многу други уреди, тешко е да се замисли секојдневието без оние „антички“ предмети што ја сочинуваа нашата реалност тогаш. Тие беа незаменливи и направија нашиот свет да функционира, колку и да беа едноставни. Генерациите што израснаа во тој период добро се сеќаваат на секој од нив, бидејќи со себе носеа специфичен шарм и значење, па дури и мириси и звуци кои ги обележаа домовите и животите на луѓето.
Еден од тие предмети беше запалка во автомобил, специфична по тоа што се вклучуваше со притискање на копче, како мал светилник во возило. Немаше автомобил без тој мал, но незаменлив детал.
Сите знаевме како функционира – едноставно, но ефективно – и беше симбол на техничката практичност во тоа време.
Потоа, машината за шиење, која зазема важно место во секое домаќинство. Машината била сместена во огромна кутија, која изгледала речиси како мини-замрзнувач. Тоа не беше само алатка за шиење, туку вистински семеен центар за поправање и правење облека. Звучеше специфично – со тоа карактеристично шушкање додека брзо шиеше ткаенина, но беше незаменлива.
Ги учиме децата како да користат електронски уреди, а тогаш знаевме како да ги поправаме и заменуваме копчињата, па дури и сами да шиеме.
Во минатото, секоја куќа имаше рачна мелница за кафе, која беше незаменлива алатка за сите љубители на овој пијалок. Денес, се разбира, користиме машини за кафе и капсули, но во тие години мирисот на свежо печено кафе што доаѓаше од кујната беше нешто посебно. Воденицата беше дел од секој дом, а звукот на мелење кафе беше дел од секое утро. Мирисот на свежо мелено кафе, кој ја исполнуваше просторијата, го претставуваше почетокот на денот и и даваше карактер на куќата.
Интересно е како фотографските ленти биле единствениот начин да се зачуваат спомените од тоа време. Денес секоја фотографија се чува на телефон или компјутер, но тогаш лентите се криеле во посебна кутија, внимателно се чувале, а фотографиите биле направени за да се испечатат. Секоја фотографија беше драгоцена, како мал спомен кој ни остана засекогаш. Процесот на развивање на филмовите беше магичен – чекајќи да излезат сликите, откривајќи ги резултатите. Денес сите тие спомени ги чуваме на нашите телефони, но тие се лесно достапни, па често го губиме тој шарм и внимание што беше присутно тогаш.
Заедно со лентите, пенкалото за премотување на лентата беше еден од незаменливите предмети. Магнетофоните беа симбол на музиката, а пенкалото беше алатка без која немаше можност за премотување на касетата, без разлика дали сакате да ја слушате омилената песна или да снимите нешто ново. Касетофонот беше центар за звук, додека песните се пуштаа, се пресинхронизираа и разменуваа меѓу пријателите. Во тој период секој момент и секој рекорд имаше своја вредност.
Друг мал, но незаменлив предмет беше мал метален отворач за конзерви, кој можеше да се спакува и да се лизне во џеб. Неговата практичност беше непроценлива, овозможувајќи ви секогаш да имате отворач за конзерви, без разлика каде сте биле.
Немаше потреба од голем уред – доволно беше само да се има овој мал, но исклучително корисен уред.
Не смееме да ја заборавиме и гумата, познатата сино-црвена која имаше свој карактеристичен облик. Црвениот дел од гумата беше како шкурка, па често повеќе ја кинеше страницата отколку што го бришеше графитниот молив. Иако не е идеален за прецизност, тој беше важен дел од секојдневниот живот, од училишната училница до семејната работна маса.
Конечно, стариот портокалов фен за коса што личеше на микрофон беше уште еден предмет што беше незаменлив во секое домаќинство. Во тоа време немаше модерни фен за коса како што ги користиме денес, но таа стара портокалова фен беше знак на стабилност и едноставност. Нејзиниот звук беше вообичаен, а неговата форма, иако необична, даваше посебен шарм на секоја бања.
1990-тите беа време кога предметите, колку и да беа едноставни, имаа своја функционалност и значење. Тие генерации со носталгија се сеќаваат на тие предмети, бидејќи биле дел од секојдневието, а честопати носеле и емотивна вредност.
Денес, во ерата на дигиталните уреди, можеби ни изгледа чудно, но токму овие предмети го направија нашето секојдневие поживо, а сеќавањата повредни.
