Од Балтикот до Црното Море, зуењето на дроновите стана новиот звук на конфликтот. Светот веќе не гледа тенкови, туку беспилотни летала. Војната не маршира, таа лебди.
Дроновите се симбол на модерниот конфликт – евтини, достапни и заменливи. Може да снимаат, да носат бомби или само пораки. И токму таму, во границата меѓу реалноста и пропагандата, се води новата руска стратегија.
Доктрината на Герасимов: како изгледа војна без фронт
Генералот Валериј Герасимов, началник на рускиот Генералштаб, пред повеќе од една деценија ја формулираше идејата дека војната се води „на сите полиња – војска, политика, економија, медиуми“. Победата, според него, не зависи од освоена територија, туку од контрола на перцепцијата.
Денес таа идеја живее преку низа „мали инциденти“ – од паднати дронови во Полска и Естонија, до саботирани кабли под море и пропагандни бранови на социјалните мрежи. Сè е дел од стратегијата на контролиран хаос – да се создадат толку многу кризи што ниту една не може целосно да се реши.
Дроновите како оружје и порака
Дроновите се најевтината, но и најпаметната алатка на оваа војна. Со еден уред вреден колку мобилен телефон може да се тестира воздушниот простор на НАТО, да се снима воена инфраструктура или едноставно – да се создаде паника.
Секој дрон-инцидент има две цели: тактичка (собирање податоци) и психолошка (сеидба на страв и недоверба). Најголемиот ефект не е експлозијата, туку реакцијата што следи.
Пропагандата како второ бојно поле
Ниту еден инцидент не е изолиран. Неколку часа по секое беспилотно летало, интернетот е преплавен со различни верзии: „украинска операција“, „режирана западна провокација“, „техничка грешка“. Додека институциите ги проверуваат фактите, дезинформацијата веќе победила – таа прва стигнува до публиката.
Руската пропагандна машинерија одамна го усоврши темпото на модерните медиуми. Не мора да убеди дека е во право – доволно е да создаде сомнеж. Кога сите се двоумат, вистината веќе не вреди ништо.
Флотата во сенка
Паралелно со дроновите, Русија ја води и својата „морска сенка“. Десетици стари танкери, без осигурување и без националност, секојдневно пренесуваат руска нафта преку светските мориња. Некои исчезнуваат од радар, некои минуваат над подводни кабли кои подоцна престануваат да функционираат.
Таа „флота во сенка“ е економски еквивалент на дрон – евтина, невидлива и ризична. Таа покажува дека војната не е само на фронтот, туку и во трговијата, логистиката и мрежната инфраструктура.
Иднината на конфликтите
Разузнавачките служби предупредуваат: ризикот од „случајна“ ескалација е сè поголем. Еден дрон може да падне на погрешна страна на границата, еден танкер може да предизвика катастрофа – и од мала искра да се роди голем пожар.
Оваа стратегија не се базира на сила, туку на постојана нестабилност. Целта не е победа, туку замор. Да ја натераш јавноста да се навикне на хаосот. Да направиш кризата – нова нормала.
Доктрината на Герасимов повеќе не е теорија. Таа стана секојдневие – хибридна реалност во која државите војуваат без да објават војна. Се зборува за „мир“, но сите живееме во сенката на војната по терк на Герасимов.
