Ваквите настани не се само спектакл за гледачите на ѕвездите – тие исто така можат да имаат влијание врз нашиот Сончев систем и да понудат потенцијал за стекнување нови сознанија за нашето место во него.
Осумте главни планети на нашиот Сончев систем орбитираат околу Сонцето во иста рамнина и сите со различна брзина. Меркур, планетата најблиску до Сонцето, ја завршува орбитата – една година за планетата – за 88 дена. Земјината година, се разбира, трае 365 дена, додека на горниот крај, на Нептун му требаат огромни 60.190 дена, или околу 165 Земјини години, за да заврши една револуција околу Сонцето.
Различните брзини на планетите значат дека повремено неколку од нив можат да се наредат на иста страна од Сонцето. Од Земјата, ако орбитите точно се усогласат, можеме да видиме повеќе планети на нашето ноќно небо во исто време. Во ретки случаи, сите планети ќе се порамнат така што сите тие се појавуваат заедно на нашето ноќно небо долж еклиптиката, патеката што ја следи Сонцето.
Меркур, Венера, Марс, Јупитер и Сатурн се доволно светли за да бидат видливи со голо око, додека Уран и Нептун бараат двоглед или телескоп за да се забележат.
Во јануари и февруари сме сведоци на овој настан. Планетите не се точно наредени, па ќе се појават во лак низ небото поради нивната орбитална рамнина во Сончевиот систем. Во ведрите ноќи во јануари и февруари, сите планети освен Меркур ќе бидат видливи – настан кој понекогаш се нарекува планетарна парада. Како и да е, на 28 февруари – доколку времето дозволи – ќе бидат видливи сите седум планети, што е одличен спектакл за набљудувачите на Земјата, пишува Би-Би-Си.
„Има нешто посебно во гледањето планети со свои очи“, вели Џенифер Милард, научен комуникатор и астроном во Лабораторијата за петти ѕвезди во Велика Британија. „Да, можете да отидете на Google и да добиете поспектакуларен поглед на сите овие планети. Но, кога ќе ги погледнете овие објекти, тоа се фотони кои поминале милиони или милијарди километри низ вселената за да ја погодат вашата мрежница“, рече Милард.
Иако е фасцинантно да се набљудува оваа „линија на планети“, прашањето е дали таквите порамнувања имаат некакво влијание врз Земјата? Всушност, смета Милард, „само случајно се наоѓаат во оваа позиција во нивните орбити“. И додека некои научници сугерираат дека планетарните порамнувања би можеле да предизвикаат удари на Земјата, научната основа за повеќето од овие тврдења е слаба или непостоечка.
Меѓутоа, во 2019 година, истражувачите сугерираа дека порамнувањето на планетите може да влијае на сончевата активност. Едно од главните отворени прашања за Сонцето е што го движи неговиот 11-годишен циклус помеѓу периодите на максимална активност, познат како соларен максимум (во кој моментално се наоѓаме) и периодите на најниска активност, сончевиот минимум. Френк Стефани, физичар од истражувачкиот центар Helmholtz-Zentrum Dresden-Rossendorf во Германија, верува дека комбинираните плимни сили на Венера, Земјата и Јупитер би можеле да бидат одговорот.
Иако привлечноста на секоја планета на Сонцето е исклучително мала, Стефани вели дека кога две или повеќе планети се усогласуваат со Сонцето – познати како сизигија – тие можат да се комбинираат за да предизвикаат мали ротации во ѕвездата, наречени бранови Росби, кои можат да ги поттикнат временските шеми.
„На Земјата, брановите Росби предизвикуваат циклони и антициклони“, вели Стефани. „Ги имаме истите Росби бранови на Сонцето. Пресметките на Стефани покажаа дека порамнувањата на Венера, Земјата и Јупитер ќе предизвикаат периодичност на сончевата активност од 11,07 години, речиси точно одговарајќи на должината на сончевите циклуси што ги гледаме.
Сепак, не сите се толку сигурни во идејата, а некои забележуваат дека сончевата активност веќе може да се објасни само со процеси во Сонцето. „Набљудувачките докази сугерираат дека планетите кои директно го предизвикуваат Сончевиот циклус едноставно не се случуваат“, вели Роберт Камерон, научник од Институтот Макс Планк за истражување на Сончевиот систем во Германија, кој објави труд на оваа тема во 2022 година. „Не постои доказ за каква било синхронизација“, тврди тој.
Но, постојат и други, многу помалку контроверзни, необични карактеристики на планетарните порамнувања кои секако влијаат на нас: нивната корисност за научни набљудувања, особено во однос на истражувањето на Сончевиот систем.
