На денешен ден, пред 39 години, во Чернобил, Украина, се случи најголемата нуклеарна катастрофа во историјата кога експлодираше реактор број четири на Чернобилската нуклеарна електрана.
Катастрофата се случи за време на тестирањето на можностите на парната турбина да напојува пумпи за напојна вода во случај на потреба, односно доколку истовремено дојде до прекин на напојувањето и пукање на цевките за разладна течност. Иако блискиот град Припјат беше евакуиран следниот ден, два милиона жители на Киев не беа известени и покрај опасноста.
Останатиот свет дозна за катастрофата дури откако во Шведска беше откриено зголемено радиоактивно зрачење.
По случајното опаѓање на силата на реакторот на скоро нула, операторите повторно го покренаа реакторот подготвувајќи се за тест на турбината со забранета конфигурација на контролни шипки. По успешното завршување на тестот, реакторот беше затворен за одржување.
Поради различни фактори, оваа акција резултираше во удар на струја во базата на реакторот што доведе до пукање на компоненти на реакторот и губење на разладната течност, што предизвика експлозии и топење.
Потоа следуваше пожар во јадрото на реакторот кој траеше до 4 мај 1986 година, за време на кој се ширеше радиоактивност низ СССР и Европа.
Светската здравствена организација (СЗО) проценува дека околу 30.000 смртни случаи се поврзани со оваа катастрофа, додека повеќе од седум милиони луѓе биле изложени на радијација по инцидентот.
Првата жртва во Чернобил беше Валериј Кодемчук, работник кој ги следел водените пумпи.
Околу 680.000 војници, стручњаци и доброволци учествувале во санацијата на последиците од несреќата, а меѓу нив имало и 14 новинари, од кои осуммина починале.
Радиоактивната прашина од Чернобил стигнала до северот и западот на Европа, а наводно и до источниот дел на САД.
Проценува се дека експлозијата ослободила најмалку 400 пати повеќе радиоактивни материи од бомбата што САД ја фрлиле на Хирошима во Јапонија 1945 година.
Градот Припјат, во кој главно живееле работниците на нуклеарната електрана со своите семејства, бил целосно евакуиран. Проценува се дека ќе бидат потребни повеќе од 3.000 години за да Припјат повторно стане безбеден за живот и станување.
