Според нова анализа на 60 водечки климатски експерти, човештвото има уште само две години пред да го исцрпи преостанатиот “јаглероден буџет” за одржување на глобалното затоплување под 1,5°C — целта поставена со меѓународните климатски договори.
Во 2024 година, емисиите на CO₂ достигнаа рекордно ниво. Ако се продолжи со ова темпо, преостанатиот буџет од 80 милијарди тони CO₂ ќе биде исцрпен до 2026 година. Научниците нагласуваат дека пробивањето на таа граница ќе предизвика засилување на екстремните временски појави кои веќе ги погодуваат заедниците низ светот.
„Преостанатиот јаглероден буџет брзо исчезнува, а главната причина е неуспехот да се намалат емисиите на CO₂“, изјави проф. Јоери Рогел од Империјал Колеџ Лондон. „Постои многу голема веројатност дека ќе ја надминеме границата од 1,5°C и дека ќе продолжиме понатаму.“
Иако технологиите како соларната и енергијата од ветер се развиваат, сè поголемата побарувачка за енергија сè уште го поттикнува користењето на фосилни горива, што дополнително ги влошува климатските промени. Во 2024 година беше забележана највисоката просечна годишна температура — точно 1,5°C над прединдустриското ниво.
Океаните апсорбираат околу 90% од вишокот топлина предизвикана од стакленички гасови, што доведува до нивно ширење и забрзано топење на глечерите. Нивото на морето сега се зголемува со стапка од 4 мм годишно — двојно побрзо отколку пред една деценија. Научниците предупредуваат дека загревањето над 1,5°C ќе предизвика „катастрофални внатрешни миграции“ поради поплави на крајбрежните подрачја.
Студијата, објавена во списанието Earth System Science Data, покажува дека енергетската нерамнотежа на планетата — вишокот топлина што останува заробена — се зголемила за 25% во последните десет години.
„Не само што работите се движат во погрешна насока, туку забележуваме беспреседентни промени и забрзување на загревањето и порастот на нивото на морето“, предупреди проф. Пирс Форстер од Универзитетот во Лидс.
И покрај повторните ветувања на климатскиот самит на ОН — COP28, сè уште нема знаци дека светот навистина се оддалечува од фосилните горива. Експертите повикуваат на итно усвојување на сериозни мерки уште оваа година, на претстојниот самит COP30 во ноември, пишува Guardian.
