Истражувањето, спроведено од научници од Универзитетот „МекМастер“ во Канада, користело трансгенски глувци за да се открие клучната улога на клетките во цревната слузница, кои се покажале како главен фактор во почетните фази на имунолошката реакција на глутен.
Што претставува целијачна болест?
Целијачната болест е доживотен автоимун пореметувач, кој се активира при консумирање на глутен – група протеини што се наоѓаат во пченица, јачмен и ‘рж. Дури и минимални количини можат да предизвикаат надуеност, болки во стомакот, пролив, запек, рефлукс или повраќање, а долгорочно – и оштетување на цревните ресички кои се одговорни за апсорпција на хранливите материи.
Лицата со нелекувана целијачна болест се изложени на зголемен ризик од карцином на дебелото црево, кардиоваскуларни заболувања, анемија, остеопороза, нарушувања во растот и невролошки проблеми.
Генетска предиспозиција и имунолошки механизам
Повеќе од 90 проценти од заболените носат гени кои го кодираат протеинот HLA-DQ2.5, а останатите најчесто го имаат HLA-DQ8. Овие протеини имаат улога да ги „презентираат“ деловите од глутенот пред имунолошкиот систем, предизвикувајќи погрешна реакција на Т-клетките, кои започнуваат напад врз сопственото ткиво.
Сепак, не секој што ги има овие гени развива болест. За тоа да се случи, фрагментите од глутен најпрво мора да ја преминат цревната бариера со помош на ензим што го ослободуваат клетките на цревната слузница, што им овозможува да станат поочигледни за имунолошкиот систем.
Истражувачите утврдиле дека клетките што ја обложуваат цревната слузница не се пасивни жртви, туку активни учесници кои директно ги презентираат фрагментите од глутен на имунолошките клетки. Тоа укажува дека процесот на воспаление започнува токму во овие клетки, а не само како последица на имунолошки напад.
„Ова ни овозможи прецизно да го идентификуваме односот меѓу причината и последицата и да докажеме како точно започнува реакцијата“, изјавил биомедицинскиот инженер Тохид Дидар од Универзитетот „МекМастер“.
Ова откритие претставува значаен чекор кон развој на идни терапии што би можеле да го спречат или ублажат развојот на целијачната болест, а потенцијално и да овозможат толеранција кон глутен без потреба од целосно исфрлање на намирниците што го содржат.
Резултатите од студијата се објавени во престижното научно списание Gastroenterology.
Извор: Index.hr
