И покрај моменталниот раст на цената на нафтата, глобалниот енергетски пазар се соочува со нова закана – можно навлегување во сериозен дисбаланс помеѓу понудата и побарувачката. Аналитичарите предупредуваат: пазарот е на раб на потенцијална криза, предизвикана од комбинација на геополитички тензии, променливи трговски односи и зголемено производство.
Во последните денови, цената на нафтата Брент се стабилизира над 67 долари за барел, поради ненадеен пад на американските резерви. Но, оваа бројка ја покрива вистинската слика – несигурноста и притисокот што го чувствуваат најголемите светски производители и потрошувачи.
Според последните извештаи, залихите на сурова нафта во САД паднале за над 6 милиони барели за само една недела, што е пет пати повеќе од очекувањата. Истовремено, резервите на бензин исто така продолжуваат да се топат, што укажува на засилена летна побарувачка – но и на потенцијален недостаток.
Геополитика и трговски конфликти ја подгреваат неизвесноста
Воените и дипломатските случувања дополнително го комплицираат енергетскиот пазар. Исходот од мировните преговори меѓу Русија и Западот може да влијае врз санкциите на руската нафта. Русија, како трет најголем производител во светот, останува непоколеблива – и покрај западните притисоци, таа продолжува да извезува сурова нафта кон заинтересираните пазари.
Индија, која се позиционира како клучен купувач на руската енергија, неодамна се соочи со закани од нови американски царини. И покрај тоа, индиските власти изјавуваат дека немаат намера да престанат со купувањето, доколку тоа носи економски бенефит.
Производството се зголемува – и кризата се приближува
Групацијата ОПЕК+, предводена од Саудиска Арабија, од септември најави ново зголемување на дневното производство за речиси 550 илјади барели. Ова е дел од поширока стратегија за повторно освојување на пазарниот удел кој беше изгубен во текот на глобалната пандемија. Но, многу експерти стравуваат дека токму ова зголемување ќе доведе до нов вишок, што би можело да ги собори цените по летниот пик.
Азија, која троши околу 40% од нафтата во светот се обидува да ги диверзифицира изворите на снабдување. Наместо да се потпира исклучиво на Блискиот Исток, сѐ повеќе се насочува кон увоз од САД, Бразил и Африка. Но, пазарот не реагира според очекувањата – разликата меѓу цената на Брент и дубајската нафта се намали на најниско ниво во последните месеци, сигнализирајќи дека пазарот е преполн.
Цените може да паднат под 60 долари
Финансиските институции како Goldman Sachs и JPMorgan Chase веќе предвидуваат дека цената на суровата нафта може да падне до 60 долари по барел до крајот на годината. Причината: премногу понуда, премалку стабилност и постојана закана од трговски и геополитички потреси.
„Сите зборуваат за тоа – последниот квартал може да биде пресуден. Ако продолжи трендот, пазарот ќе се најде во вистинска криза“, изјави за Bloomberg Гери Рос од Black Gold Investors.
