За љубителите на пливање кои бараат совршено место за капење, Европа нуди безбедни води, барем кога станува збор за хемикалии. Последната анализа на Европската агенција за животна средина (ЕЕА), која опфати 22.127 крајбрежни, езерски и речни локации, оцени дека 85% од плажите се одлични по квалитет.
Кипар беше избран за најдобра дестинација со плажи со над 99% од водите оценети како одлични.
Државата конзистентно се наоѓа на врвот на листите со рајски места како Аја Напа, Ниси Бич, Фиг Три Беј и Коннос Беј, меѓу другите.
Одлични вести за оние кои ова лето се упатуваат кон Црното Море: Бугарија се искачи за три позиции и заврши втора со оценка од 98% одличен квалитет.
Кампувачите во Бугарија можат да уживаат во мирниот Крапец Бич или Кара Дере, познати по зелениот амбиент, како и Варвара за поосамена атмосфера.
Зошто Албанија има најлош квалитет на вода?
Извештајот на ЕЕА не е толку позитивен за Албанија, една од новите туристички дестинации во Европа. Таа има најнизок процент (16%) на води оценети како одлични и најголем удел на плажи со лош квалитет (23%).
Земјоделскиот универзитет во Тирана вели дека многу населени места со повеќе од 5.000 жители до неодамна немале пречистителни станици, што довело до директно испуштање на отпадни води во морето и реките.
Особено, „системот за отпадни води во градот Драч е проблем за жителите и екосистемите со години“, според Европскиот журнал за животна средина и земјиште.
Пластиката и микропластиката се дополнителни проблеми, а Албанија е трета во Европа по количина на пластичен отпад по глава на жител, со три килограми годишно, според извештај од 2020 година на Меѓународниот сојуз за зачувување на природата.
Со помош од Европската Унија и Светската банка, земјата вложува милиони евра за проширување на инфраструктурата за пречистување и управување со речните басени, особено во региони како Дивјакë, Драч, Каваја, Ксамил, Лежа, Орикум, Саранда, Спилле, Велипоја и Влора.
Забрана за капење? Подрачја во Франција, Италија и Шпанија под лупа
Интерактивната карта на ЕЕА покажува бројни опасни места во јужно-централните делови на Франција и во внатрешноста на Корзика, додека во Италија најголем број се наоѓаат на југот: северно од Реџо Калабрија, како и околу Наполи и Салерно.
Идиличниот шпански остров Палма де Мајорка не е целосно имун: водите на плажите Тамарелс, Алберкуикс и Кала Егос се оценети како лоши.
Од 2019 до 2023 година, вкупно 58 капалишта во ЕУ постојано биле оценети како лоши.
Од нив, 30 се во Италија, 20 во Франција, две во Данска, Холандија и Шведска и по едно во Естонија и Шпанија.
„Само пет од нив успеале да ја подобрат квалитетот на водата до барем задоволителен ниво до 2024 година“, велат од ЕЕА.
Според Директивата за капалишта на ЕУ, капалиштата кои се оценети како лоши најмалку пет последователни години треба да имаат или трајна забрана за капење или постојано предупредување против капење.
На што да внимавате при изборот на плажа?
Водите за капење мора да имаат ниски нивоа на Е. коли и интестинални ентерококи, бактерии од фекална природа.
Ако се проголтаат, може да предизвикаат дијареа, болки во стомакот, уринарни инфекции и други болести.
Цијанобактериски цветови (познати и како сино-зелени алги, иако не се вистински алги) се исто така индикатор за лош квалитет на вода.
Тие се природно присутни во солени и свежи води, но ако се во високи концентрации, нивните токсини може да предизвикаат гадење, слабост, иритација и смрт кај животните преку вдишување или контакт со кожа. Исто така, создаваат непријатни мириси и намалена видливост (ефектот „градинарска супа“).
Цијанобактериските цветови растат поради аграрниот отпад и отпадните води, па добрите системи за пречистување се клучни за контрола на хранливите материи што ги поттикнуваат.
Некои знаци на слаб квалитет на вода се потешко видливи, како хемиските загадувачи (на пример живата), кои не се детектираат во редовните проверки дури и ако ги надминат законските лимити.
Поради тоа, подобро е да се истражи локацијата детално отколку само со визуелен преглед на водата.
Море, реки или езера: Каде е најчиста вода за капење?
Обично крајбрежните води се почисти од реките и езерата.
Во последните 15 години уделот на води со одличен квалитет во ЕУ се движи од 81% до 89%, а во моментов е 88,8%.
Квалитетот на езерата и реките се движи од 60% до 82%, со бавно, но постојано опаѓање од 2022 година. Во моментов е 78,3%.
