Search

Малешевска

Петок е. Седиме со пријателите вљубеници во планините и се договараме која планина да ја искачуваме следната недела. Помеѓу голтките ладно пиво и честите погледи кон тв екранот каде  штотуку започнува  европското првенство во фудбал во Германија, изборот паѓа на убавиот малешевски крај и планината Влаина која се издигнува високо над Пехчево.  Нејзиниот врв Кадиица со своите 1932 метри е највисокиот во овој дел од Македонија. Предел кој  освен природните убавини го карактеризира и големиот одлив на граѓани тому во фудбалска Германија.

Иако постојат повеќе и пократки патеки за да се стигне до Кадиица, ние ја одбираме најдолгата – од село Црник преку Црвените Брегови до врвот – во должина некаде околу 11 км и висинска разлика од речиси 1100 метри. Сакаме да ја тестираме и штотуку објавената траса од Македонската Бесконечна Трансверзала  позната уште под името Sammiana. Македонската Бесконечна Трансверзала е мега кружна трансферзала – непрекината пешачко планинарска патека која поминува низ поголемиот дел на територијата на Македонија, поминувајќи директно или во непосредна близина на огромен број природни убавини, историски локалитети и други знаменитости.

И така во недела наутро заминуваме за Црник. Тоа е село во кое од секогаш сложно живееле Македонци, Турци и Роми. На секоја селска слава (свадба, сунет итн) се кани цело село, и тој обичај опстојува до денес. Иако многу црничани заминале на печалба , пред се во Германија, селото е живо и има млади луѓе. Ја паркираме колата на крајот од селото и тргнуваме во правец кон Црвени Брегови.

По заминувањето на последната куќа едно дете повикнува по нас и застануваме. Не прашува дали зборуваме македонски. Веројатно неговото искуство вели дека луѓе со планинарска опрема можеби се и странци. Детето сакаше да не предупреди дека тука во близина има лошо куче од расата Кангал и дека треба да бидеме внимателни.  Му се заблагодаривме за предупредувањето и тргнавме понатаму коментирајќи ја добронамерноста на селското дете.  

Кучето не го сретнавме и за половина час пред нас се открија Црвени Брегови. Локалитет кој потсеќа на кањоните во Колорадо и кој е недоволно познат за македонската јавност. Прекрасен предел кој измамува да викнете Ваууу!  Иако сум шетал под нив на истата возраст како и детето од пред малку , сега за прв пат ги гледам од нивната највисока точка. При секое доближување до работ на бреговите срцето затреперува а нозете се скаменуваат.  Ова вреди да се промовира и голема благодарност до луѓето од Sammiana кои ја препознале значајноста на Црвени Брегови и одлучиле планинарската патека низ Македонија да поминува токму тука.

После Црвените Брегови започнува поинтензивна угорнина низ планината. Ги броиме искачените метри и се освежуваме со дивите цреши и дивите јаготки. По 4 и пол часа искачување доаѓаме до највисокиот дел од планината кој е без дрвја. Само пасишта, коњи и крави. Тука е познатата Мандра, место каде порано се чувале овци и се правело познатото малешевско овчко сирење. Денес нема овци, но Чичко Владо од село Негрево го поправил објектот и сега тој може да се користи за засолниште од неповолните временски услови. Освен Владо, на Мандрата среќаваме и 3 жени. Едната од нив по име Благица,  сопругата на Владо  ја познава мајка ми.  Ете, на врв планина среќавате луѓе кои се дел од нашите познанства.

фото: Влатко Деков

Планините се места на среќавања, но во мојот случај и место на поврзување на минатото со сегашноста , место на сеќавања. Беше топол ден и постојаната жед ја гасиме со ладната планинска вода која блика од два извора. Марија, единствената девојка во тимот  беше и единствената која ја искачи последната стрмна падина до врвот. Ние останавме на Мандрата, но си ветивме дека следниот пат ќе дојдеме до врвот и каменот на кој пишува СФРЈ и висината од 1932 метри. Кога се вративме во селото, дознавме дека денес е прв ден од Бајрам и локалното турско население не почасти со домашна баклава. Една црничанка по име Ава се пофали дека нејзината ќерка заминала за Германија (повторно таа Германија) и таму  родила две деца на ист ден во различна година.  Убаво им било таму. А убаво ни беше и нам. Малешевијата е прекрасна и уникатна и јас не ја менувам за Германија. Со планината Влаина си закажавме повторна средба, многу наскоро.

Авторот е истражувач, активист за човекови права, фотограф и магистер по социјална политика.

* Колумните се лични ставови на авторите.

Најново

Последни колумни