Во свет полн со додатоци во исхраната, често слушаме спротивставени совети: што смее, а што не смее да се комбинира. Но нутриционистите велат дека одредени микронутриенти навистина „работат“ поефикасно кога се земаат заедно. Не станува збор за магични рецепти, туку за природна биохемија – каде едно соединение ја подобрува апсорпцијата или активирањето на друго.
Во продолжение е адаптиран преглед на шест најчесто споменувани комбинации, како и што реално можеме да очекуваме од нив, без претерувања и без непроверени здравствени тврдења.
Нутриционистите често посочуваат дека витамин D и калциум се меѓу најкласичните примери за синергиско дејство. Витаминот D ја поддржува апсорпцијата на калциумот во дигестивниот тракт, што овозможува организмот поефикасно да го користи овој минерал. Без соодветни нивоа на витамин D, дел од внесениот калциум едноставно поминува низ телото без да се искористи.
Сличен пример е комбинацијата витамин C и железо. Витаминот C ја зголемува „искористливоста“ на т.н. не-хемско железо од растителни извори, бидејќи ја зголемува киселоста во желудникот и го претвора железото во форма која побрзо се апсорбира. Нутриционистите предупредуваат дека целта не е прекумерен внес, туку подобро користење на она што веќе го внесуваме преку разновидна исхрана.
Кога станува збор за имунолошката функција, нутриционистите го издвојуваат спојот на цинк и витамин A. Цинкот учествува во активирањето на ензими што го трансформираат витаминот A во неговиот биолошки активен облик. Интересно е што недостатокот на едниот нутриент многу често се поврзува и со недостаток на другиот, што ја прави оваа комбинација уште поважна во исхраната.
Во категоријата здравје на клетките и противвоспалителни процеси, често се споменува комбинацијата омега-3 масни киселини и витамин E. Омега-3 е чувствителна на оксидација, а витаминот E делува како антиоксиданс кој ги штити мастите од разградување. Експертите нагласуваат дека за лицата кои земаат антикоагуланси потребна е консултација со лекар, бидејќи и омега-3 и витаминот E може да влијаат врз згрутчувањето на крвта.
Селенот и јодот се уште еден важен пар: двата минерала се вклучени во правилното функционирање на тироидната жлезда. Селенот учествува во преобразбата на хормонот T4 во T3, а јодот е неопходен за создавањето на самите хормони. Нутриционистите велат дека синергијата меѓу овие два минерала ја прави нивната улога особено значајна кај лица со зголемени метаболички потреби, иако секоја суплементација треба да се прави внимателно.
Последната комбинација што експертите ја издвојуваат е витамин D со магнезиум. Магнезиумот е клучен кофактор во активирањето на витаминот D, додека витаминот D помага во поефикасен транспорт на магнезиумот низ телото. Ова создава природна повратна врска која може да ја поддржи општата енергетска рамнотежа и нормалното одвивање на клеточните процеси.
Иако овие комбинации имаат биолошка логика и се поддржани со истражувања, стручњаците се едногласни во едно: додатоците во исхраната не се замена за разновидна и избалансирана исхрана. Суплементите го надополнуваат процесот, но не го решаваат самиот корен на недостигот. Најбезбедно е новите комбинации да се воведуваат информирано, особено за лицата кои имаат хронични состојби или земаат медикаменти.
