Во воениот план на Европската Унија е наведено дека во наредните месеци, ќе предложи започнување заеднички проекти за беспилотни летала и воздушна одбрана како дел од амбициозен петгодишен план за вооружување на континентот и ограничување на Русија, според документ што го видел Блумберг.
Исто така во план е до крајот на 2027 година, ЕУ заеднички да спроведува 40 проценти од своите набавки во одбраната, што е повеќе од двојно од сегашната стапка.
„Авторитарните држави сè повеќе се мешаат во нашите општества и економии“, се наведува во документот. „Традиционалните сојузници и партнери го префрлаат својот фокус кон други региони во светот“. Во него се додава: „Милитаризирана Русија претставува трајна закана за европската безбедност во догледна иднина“.
Инвестициите во одбраната растат, но регионот Адрија заостанува
Предлогот, подготвен од Европската комисија, извршното тело на ЕУ, предвидува целосен ревидирање на военото планирање и набавки на ЕУ. Се тврди дека земјите од ЕУ мора да ги координираат своите трошоци за одбрана и брзо да формираат коалиции за заедничко воспоставување нови одбранбени програми. И тие напори треба да започнат во текот на следната година ако континентот сака да ја постигне својата цел за борбена подготвеност за 2030 година.
Планот, кој сè уште може да се промени, ќе биде откриен во четврток пред лидерите да го дискутираат на самитот во Брисел следната недела.
„Утре ќе предложиме јасни цели и пресвртници за да се затвори јазот во капацитетите и да се забрзаат инвестициите во одбраната во земјите-членки“, изјави портпаролот на комисијата, Томас Рење, во соопштението.
Двојно зголемен буџет
Во документот се забележува дека иако колективниот буџет за одбрана на Унијата речиси се дуплирал од 2021 година – од 218 милијарди евра (254 милијарди долари) на проектирани 392 милијарди евра (456 милијарди долари) во 2025 година – трошењето сè уште е во голема мера некоординирано меѓу земјите од ЕУ. Ова ја ограничува способноста на Европа брзо да се вооружи, се вели во него.
Планот идентификува неколку области каде што заедничките напори би можеле да помогнат, вклучувајќи системи за воздушна и ракетна одбрана, како и беспилотни летала и противбезбедносни летала. И тој сака коалиции да се формираат до почетокот на 2026 година за да ги водат овие проекти, за кои вели дека треба да започнат до средината на 2026 година.
Целта за заедничка набавка од 40 проценти ќе помогне во овие иницијативи, се наведува во планот. Во моментов, заедничката набавка е под 20 проценти, и покрај фактот дека земјите од ЕУ се обврзаа во 2007 година да достигнат 35 проценти.
За да се исполни рокот од планот до 2030 година, планот нагласува дека сите проекти, договори и финансирање мора да бидат завршени до крајот на 2028 година. А за да се помогне во финансирањето на зајакнувањето на војската на ЕУ, Унијата веќе одобри фонд од 150 милијарди евра, кој во моментов се распределува за разни проекти. Предлогот на комисијата сака овие напори да бидат завршени до крајот на 2030 година.
Покрај тоа, тој сака ЕУ да воспостави нови водечки проекти со дронови, воздушна одбрана и вселенски штитови. Напорите имаат имиња како „Европска одбрана од дронови“, која би се потпирала на искуствата на Украина, и „Надзор од источното крило“. Планот предвидува започнување на овие проекти во 2026 година.
Ѕид од дронови
Иницијативата за дронови е ребрендирање на „ѕидот од дронови“ што комисијата го започна по неколку упади во воздушниот простор на НАТО поврзани со Русија.
Идејата доби поделени мислења пред неколку недели кога лидерите на ЕУ првпат разговараа за неа, при што јужните земји бараа дроновите да не се фокусираат само на источниот крај на континентот. Претстојниот план го проширува концептот за да го вклучи целиот континент. И ја поставува целта за воспоставување целосно функционален систем на беспилотни летала до 2027 година.
Документот, исто така, сака предложениот систем за воздушна и ракетна одбрана да биде воспоставен до 2026 година. Покрај тоа, документот предлага создавање фонд до една милијарда евра со Европската инвестициска банка до 2026 година за поддршка на одбранбени проекти.
ЕУ традиционално играла споредна улога во одбраната, при што земјите и Северноатлантскиот пакт ја преземале водечката улога. Таквата организација многукратно придонела за фрагментацијата на европската одбранбена индустрија.
Како што ЕУ почнува да се вклучува во масивни одбранбени проекти, таа рамнотежа на моќ е доведена во прашање. Сепак, додека комисијата предлага поцентрализираното планирање и заедничките набавки, големите земји-членки како Германија брзо нагласија дека конечните одлуки мора да се донесат во главните градови.
