Првите обиди за заштита од сонце
Долго пред појавата на кремите за сончање, луѓето користеле природни средства за да се заштитат од сончевите зраци. Античките Египќани нанесувале екстракти од јасмин, оризови трици и лупин, додека античките Грци се потпирале на маслиново масло. Во Јапонија, жените уште во 700 година од нашата ера користеле прашоци на база на олово и жива за да ја сочуваат белината на кожата.
Во 17 век, европските жени носеле кадифени прекривки за лице и нанесувале козметика со олово. Широките капи и чадори се користеле уште од времето на античките египетски и кинески цивилизации, а цинк оксидот бил познат како средство за заштита од сонце во Индија уште во 500 година п.н.е. Домородните американски племиња, пак, користеле природни масла и растенија, како борови иглички, цвеќиња и сончогледово масло.
Кога е измислен кремот за сончање?
Почетоците на модерната заштита од УВ-зраци датираат од крајот на 19 век. Германски лекар во 1891 година развил маст од кинин за заштита од сонце, а неколку години подоцна, во 1896, доктор Пол Уна прв ја поврзал изложеноста на сонце со појава на рак на кожата. Во 1910 година, неговиот препарат со екстракт од костен бил комерцијализиран под името Zeozon, кој бил користен и од германските сили за време на Втората светска војна.
Во доцните 1920-ти, австралискиот хемичар Милтон Блејк создава „крем за превенција од изгореници од сонце“, што доведува до основање на Hamilton Laboratories во 1932 година — компанија која и денес произведува препарати за заштита од сонце.
Првите комерцијални успеси
Францускиот хемичар Ежен Шулер, основачот на L’Oréal, во 1936 година го пласира на пазарот Ambre Solaire — масло со бензил салицилат кое нудело одредена заштита, иако главно се користело за потемнување на тенот.
Швајцарскиот хемичар Франц Грајтер, според списанието на Универзитетот Бејлор, во 1946 година развил крем наречен „Глечер крем“ (Glacier Cream), инспириран од сериозна изгореница добиена за време на планинарење во 1938. Производот се продавал под брендот Piz Buin, именуван по алпската планина каде што настанала идејата.
Истовремено, американскиот фармацевт и ветеран Бенџамин Грин развил густ заштитен препарат наречен „Red Vet Pet“ (црвена ветеринарна петролејна маст), кој првично се користел од војниците во Втората светска војна. Подоцна, Грин го доработил рецептот со додавање какао путер и кокосово масло, и го основал брендот Coppertone — денес еден од најпознатите производители на креми за сончање.
Кој го воведе SPF?
Во 1962 година, Франц Грајтер го воведе терминот SPF (Sun Protection Factor), кој означува колку долго кремата може да ја заштити кожата од UVB зраците. Првиот производ со SPF имал заштитен фактор 2 — скромен во однос на денешните стандарди, но револуционерен за своето време.
Модерни иновации
Во 1977 година се појавуваат првите водоотпорни формули, а само една година подоцна, Американската администрација за храна и лекови (FDA) почнува да ја регулира индустријата за креми за сончање. Во 1980 година, SPF 15 станува нов стандард, надминувајќи ги претходно вообичаените SPF 2 до 4.
До 1990-тите, кремите за сончање почнуваат да содржат и заштита од UVA зраци, а најчестите фактори на заштита се движат меѓу SPF 15 и 30.
Извор: History
