Во извештајот за институционалните последици од преговорите за проширување на ЕУ, кој беше усвоен синоќа со 18 гласа „за“ и 9 „против“, европарламентарците изнесоа конкретни предлози како ЕУ треба да се прилагоди „за да стане повеќе интегрирана, ефикасна и демократска додека се подготвува за прием на нови членки – двостран пристап кој историски се користел во случаите на проширување“, соопшти Европскиот парламент.
Проширувањето е и историска обврска и стратешки приоритет за ЕУ, истакнаа европарламентарците, нагласувајќи дека процесот на проширување мора да остане базиран на заслуги и дека земјите-кандидати мора да ги почитуваат европските вредности.
Извештајот на известителот Сандро Гоци покажува дека вистинското прашање не е дали ЕУ треба да се прошири, туку како да се осигура дека проширувањето ќе ја зајакне Унијата.
„Цената на недејствувањето едноставно е премногу висока и преголем ризик. Реформа не е избор, туку итна потреба. Нашите предлози поставуваат пат за поефикасна, посилна и посоодветна Унија, способна побрзо да делува, да зборува со еден глас и да ги зајакне граѓаните. Мораме да ја реформирме Унијата за да ја обединиме Европа“, изјави Гоци.
Посланиците повикаа на промени во процесот на донесување одлуки, особено со намалување на зависноста од едногласност во Советот на ЕУ во области кои бараат понапредна координација. Исто така, тие побараа целосно користење на постојните алатки, како што е „клауза за пасарела“, како и понатамошен развој на Постојаната структурна соработка (ПЕСКО) за европската одбрана.
Во извештајот се наведени принципите и предлозите за прилагодување на големината и функционирањето на Парламентот, Советот и Комисијата, со цел да се зголеми ефикасноста, да се осигури демократска репрезентација и да се зачува институционалната рамнотежа во проширената Унија.
Европратениците исто така истакнаа дека Европскиот парламент треба да има поголема улога во донесувањето закони и буџет, како и да се поддржи меѓупарламентарната соработка и изградбата на консензус во реформите кои следат по пристапувањето.
Клучните точки се реформа на постапката за заштита на вредностите на ЕУ со укинување на едногласноста во процесот на одлучување во Европскиот совет и воведување временски рамки и поставување на Судот на правдата како арбитер во случаи на кршење.
Тие ја нагласија и важноста на следниот долгогодишен буџет во процесот на проширување и потребата за соодветни заштитни мерки.
Тие предложија повторно воведување на механизам „статус на набљудувач“ за земјите кандидати, кој бил користен во 2004 година, како и одржување на довербата на јавноста преку комуникациски кампањи кои ги истакнуваат можностите за проширување и се борат против дезинформации и странско мешање.
Извештајот ќе се дискутира на пленарната седница на ЕП од 20. до 23. октомври во Стразбур, а европарламентарците очекуваат дека ќе биде вклучен во предстоечите реформи и разгледување на политиките пред проширувањето.
Во соопштението на ЕП се наведува дека земјите кои се приклучија на ЕУ во 2004 година го зголемиле БДП по жител во просек за 30%, а растот се прелел и на постарите членки.
„Идните проширувања може да го намалат јазот меѓу ЕУ и САД и да го зголемат БДП на ЕУ до 10.000 милијарди долари до 2035 година. Очекува се дека реформите поврзани со членството ќе поттикнат стабилност и ќе ја зајакнат владеењето на правото во соседните земји кои се соочуваат со политичка нестабилност, истовремено обезбедувајќи дека Унијата може да ги заштити и проширува своите основни вредности“, соопшти ЕП.
Извор: N1info.rs
