Во текот на само неколку месеци, светот виде нешто што се сметаше за невозможно – генерација која растеше на TikTok и Discord ја изнесе политиката на улица. Ген Z повеќе не се ограничува на онлајн коментари и иронија. Од Азија до Африка, младите ја претвораат фрустрацијата во стратегија, а мемовите – во манифест.
Нова генерација, стара неправда
2025 стана година на генерациски бунт. Генерацијата Z, родените помеѓу 1997 и 2012, кои пораснаа со интернет и мемови, конечно го пренесоа дигиталниот активизам на улица. Од Азија до Африка, тие бараат истото — фер општество, влада без корупција, еднакви шанси.
Она што ги обединува не е географијата, туку кодот: мрежно размислување, хоризонтална организација и хумор како отпор.
Кенија – #RutoMustGo и економскиот бес
Во Кенија, Gen Z протестите се родија во 2024 со даночниот „Finance Bill“, а во 2025 прераснаа во движење за одговорност. Младите ја користеа моќта на социјалните мрежи за мобилизација под хаштагот #RutoMustGo, насочен против претседателот Вилијам Руто.
Со TikTok, X и Telegram ги објаснуваа законот и неговите последици врз обичните луѓе, додека државните медиуми го бранеле како „реформа“. Полицијата употреби солзавец и водeни топови; според хуманитарни организации, најмалку 65 лица загинаа во немирите.
Gen Z во Кенија ја разби илузијата дека политиката е резервирана за старите.
Непал – забрана што ја запали револуцијата
На 4 септември 2025, непалската влада забрани 26 социјални мрежи – меѓу нив TikTok и Discord – под изговор на „национална безбедност“. Наместо мир, следуваше дигитален бунт.
Младите креираа VPN-линкови, тајни групи и масовни повици за собири.
Во неколку дена, илјадници демонстранти ја преплавија улицата во Катманду. Премиерот К. П. Шарма Оли поднесе оставка, а забраната беше повлечена. Протестот ја роди првата „Gen Z револуција“ на годината — реакција на држава што се обидела да ги исклучи младите од разговорот.
Мароко – револуција од Discord
Во Мароко се појави движењето GenZ 212, именувано по телефонскиот код на земјата. Започна како мал Discord сервер со неколку илјади членови и за еден месец порасна на над 150 илјади активни корисници. Барањата беа јасни: здравство, образование и транспарентност во трошењето јавни пари.
Протестите во Рабат и Касабланка беа мирни и симболични – со мемови, улични инсталации и знамето на Straw Hat Pirates од One Piece како симбол на отпор. Младите ја користат поп-културата како јазик на политика.
Мадагаскар – генерација што бара струја и вода
Во Мадагаскар, протестите во 2025 почнаа од секојдневни проблеми – недостиг на електрична енергија и вода – но брзо се претворија во антивладини демонстрации предводени од млади. Организирани преку TikTok и Facebook, тие бараа одговорност од локалните власти и престанок на коруптивни договори со приватни компании. Претседателот Андри Ражоелина најави „национален дијалог“, но младите одговорија со нов хаштаг: #WeAreStillWaiting.
Глобален код: мемови, Discord и доверба
Gen Z револуциите имаат свој јазик и алгоритам. Тие не следат лидери, туку мрежи – хоризонтални, брзи и адаптивни. Од мем до марш, иронијата станува оружје што ја претвора виртуелната енергија во јавен притисок. Од онлајн до офлајн, протестот почнува на екран и завршува пред влада. Ова не се изолирани немири, туку нов облик на демократија – без посредници, со директна енергија и спонтана организација.
Во Непал, Кенија, Мароко и Мадагаскар, властите ја видоа истата слика: нова генерација што не бара покана да учествува. Револуцијата се раѓа таму каде што логиката и достоинството се судираат со неправдата — на улица, во сервер, во чат, во секој збор што одбива да молчи.
Gen Z е генерација што не прави компромиси со вредностите — ниту со логиката на тоа како треба да функционира светот. Велат, дека секоја генерација има своја борба, борбата на Џен Зи може да се сведе под еден крик: „Не нè правете будали!“
