Но зад приказната за сериски убиец инспириран од седумте смртни гревови се крие уште подлабока порака: филмот е темен коментар за социјалните кризи што ја потресоа Америка во ерата на Роналд Реган.
Градска распаднатост, страв и морализам
Сценариото на Ендрју Кевин Вокер е родено од личниот шок кога во 1986 се преселил од тивката Пенсилванија во суровата реалност на Њујорк. Градот бил нападнат од крек-епидемијата, растечката стапка на убиства и бездомништво. Вокер се сеќава:
„Секое утро газев врз кршени шишиња од крек. По една недела, веќе не ни ги слушав пукањата.“
Такви сцени не биле само негово субјективно видување – статистиката од тој период потврдува експлозивен раст на криминалот. Реган ја заостри политиката со реторика за „крстоносна војна против криминалот“, поддржан од водечки фигури на т.н. „религиозна десница“, кои проповедаа морална дисциплина и традиционални вредности.
Seven го впива тој амбиент: распаднати станови, исчкрабани ѕидови, валкани улици – слика на општество што гние отвнатре.
Џон Доу како изопачено огледало на ерата
Серискиот убиец Џон Доу е производ на времето: интелектуален монструм што ја презема логиката на тогашните морални проповедници и ја претвора во фанатична казна. Наместо религиозни говорници кои предупредуваат за „општествена дегенерација“, Доу ја претвора оваа реторика во крвава „поучна мисија“.
Истовремено, приказната е длабоко вкоренета во опседнатоста со сериските убијци од 80-тите – Dahmer, Ramirez, Golden State Killer – чии злосторства доминираа во медиумите.
Детективите како идеолошки модели
Двата главни лика го отсликуваат културниот судир:
- Сомерсет (Морган Фримен) – мудар, старомоден, човек на големите книги. Тој ја претставува генерацијата која верува во класичната етика, знаењето и рационалноста.
- Милс (Бред Пит) – млад, импулсивен, површен, човек од брзото време, кој ги чита само „скратените верзии“.
Овој контраст алудира на дебатите од 80-тите околу „смртта на хуманистичкото образование“ и пропаѓањето на традиционалните морални системи.
Од 1980-тите до денешната опседнатост со true crime
Филмот предвиде уште нешто: подемот на медиумската фасцинација со насилството. Професорот Кевин Хагопјан го нарекува Seven пророчка критика на денешната култура која копнее за подкасти, серии и документарци за најморничавите злосторства.
„Seven беше засаден во почвата на 80-тите, но неговите влијанија целосно процветаа денес,“ вели тој.
Најголемата поента – нашиот мрак
Филмот е прозорец не само кон времето во кое е создаден, туку и кон човечката природа. Проблемот не е само во криминалот, ниту во корупцијата, ниту во пропаѓањето на градовите.
Најзастрашувачката порака е многу поинтимна:
Доколку добиеме можност, дали и ние би ѕирнале, со потајно задоволство, во темните сенки што ги фасцинираат Џон Доу и гледачите?
Токму затоа, 30 години подоцна, Seven останува не само „театар на суровост“, туку и огледало – мрачно, немилосрдно и непријатно искрено.
Извор: BBC
