Овој систем претставува една од најголемите реформи во управувањето со границите во Европа и има за цел да го замени досегашниот начин на печатирање пасоши со целосно дигитална евиденција.
Според најавите, EES ќе се воведува постепено – прво во одделни гранични премини, а потоа во сите држави што го користат системот. Целосната имплементација се очекува до 10 април 2026 година.
Кого го опфаќа новиот систем?
EES ќе важи за патници кои не се државјани на ЕУ, Исланд, Лихтенштајн, Норвешка или Швајцарија и кои патуваат на краток престој до 90 дена во рамки на 180-дневен период. Во оваа категорија спаѓаат и оние на кои им е потребна виза за патување во Европа, како и оние кои можат да патуваат без виза.
Секое нивно влегување, излегување или евентуално одбивање на влез ќе биде автоматски регистрирано во системот.
Во кои земји ќе се применува EES?
Системот ќе биде активен во сите земји членки на Шенген-зоната, вклучително и:
Австрија, Белгија, Бугарија, Хрватска, Чешка, Данска, Естонија, Финска, Франција, Германија, Грција, Унгарија, Исланд, Италија, Латвија, Лихтенштајн, Литванија, Луксембург, Малта, Холандија, Норвешка, Полска, Португалија, Романија, Словачка, Словенија, Шпанија, Шведска и Швајцарија.
Кои се придобивките од EES?
- Побрзи и поефикасни гранични контроли – системот ќе ги замени печатите во пасош со дигитална евиденција, што ќе ја олесни работата на граничната полиција.
- Поефикасно патување за патниците – ќе се користат самопослужувачки уреди и можност за внесување на податоците однапред, што ќе ја скрати времетраењето на проверките.
- Подобра контрола на нелегална миграција – преку биометриски податоци (отпечаток од прст и фотографија од лицето) ќе се спречат злоупотреби на визи, престој над дозволеното и користење лажни идентитети.
- Зголемена безбедност во Шенген-зоната – граничните и полициските служби ќе имаат пристап до пообемни информации за патниците, што ќе помогне во превенција на криминал и терористички закани.
Што значи ова за патниците?
За патниците од земји кои не се членки на ЕУ, како Македонија, новиот систем ќе значи дека повеќе нема да им се печати пасошот при секое влегување и излегување. Наместо тоа, нивните податоци ќе се чуваат електронски.
Иако се очекува почетни гужви за време на воведувањето, европските власти најавуваат дека EES ќе донесе значително олеснување и забрзување на граничните контроли на подолг рок.
Со оваа дигитална трансформација, ЕУ ја модернизира контролата на своите граници и воспоставува поефикасен систем кој треба истовремено да ја олесни мобилноста и да ја зголеми безбедноста.
Извор: Travel-Europe.Europa.eu
