Европската унија се подготвува за лансирање на две нови иницијативи за управување со границите кои ќе влијаат на патувањето во Европа: Европскиот систем за информации и овластување за патување (ETIAS) и системите за влез/излез (EES).
Како ќе се променат правилата за патување и како се разликуваат овие два системи?
Двата системи имаат за цел да ја зајакнат европската безбедност и безбедноста на оние кои патуваат.
ETIAS е нов услов за влез за патниците на кои не им е потребна виза за да влезат во 30 европски земји за краток престој. Тие ги вклучуваат 27-те земји кои припаѓаат на Шенген зоната, како и Бугарија, Кипар и Романија. Со ETIAS, патниците без виза ќе треба да аплицираат за овластување за патување пред да го започнат своето патување. ETIAS не е виза, а нејзиното воведување не го менува безвизниот статус на патниците.
ЕЕС ќе ги регистрира патниците без визи и потребни визи кои влегуваат во Европа за краток престој. Нема да се бара никаква акција од патниците пред да го започнат своето патување, бидејќи регистрацијата ќе се врши на надворешната граница на која било од 29-те европски земји кои го користат системот. Во прашање се 27-те земји од Шенген, Бугарија и Романија. Регистрацијата на EES ќе се врши секогаш кога патниците ќе ги преминат надворешните граници и ќе го замени рачното печатење на пасошите.
Како?
Кога аплицираат за овластување за патување ETIAS, патниците ќе треба да ги дадат своите лични податоци, вклучувајќи адреса, податоци за пасош, моментално занимање и информации за минато патување во конфликтни зони или кривични пресуди. Со ETIAS не се собираат биометриски податоци, како отпечатоци од прсти. EES, од друга страна, ќе собира слика на лицето и отпечатоци од прсти на патниците. Исто така, ќе собира податоци за патните исправи, како и датумот и местото каде што патникот влегол и излегол од територијата на европските земји користејќи го системот.
Кога?
Патниците ќе треба да аплицираат за овластување за патување ETIAS многу пред да го започнат своето патување во Европа, додека регистрацијата со EES се случува на надворешната граница на 29-те земји што го користат системот.
ETIAS и EES нема да бидат лансирани во исто време. ЕЕС прво ќе стане оперативен, а ЕТИАС ќе следи неколку месеци потоа.Точните датуми ЕУ ќе ги објави кон крајот на оваа година.
Kои се најчесто поставувани прашања кога е ETIAS во прашање?
Кога стапува на сила ETIAS?
ETIAS стапува на сила во средината на 2025 година. На патниците од земјите кои моментално уживаат безвизно патување во Европската унија, ќе им треба овластување од ETIAS за патување кое започнува по започнувањето на програмата.
Дали ми треба ETIAS?
Ако сте носител на пасош од една од 60-те земји кои моментално ги исполнуваат условите за безвизен влез во ЕУ и планирате да останете 90 дена или помалку, ќе треба да аплицирате за овластување ETIAS. Потребна е апликација ETIAS за секое краткорочно (помалку од 90 дена) патување во ЕУ, вклучително патување за деловни, задоволство, медицински цели или ако транзитирате низ ЕУ на пат до друга дестинација.
Дали се ова некои исклучоци врз основа на возраста?
Нема старосни ограничувања за ETIAS, така што дури и децата и доенчињата ќе треба да аплицираат за овластување за ETIAS.
Кои носители на пасоши се потребни за да добијат ETIAS?
Овластувањето на ETIAS ќе биде потребно за иматели на пасоши од следниве земји: Албанија, Антигва и Барбуда, Аргентина, Австралија, Бахамите, Барбадос, Босна и Херцеговина, Бразил, Брунеи Дарусалам, Канада, Чиле, Колумбија, Костарика, Доминика, Ел Салвадор, Грузија, Гренада, Гватемала, Хондурас, Хонг Конг, Израел, Јапонија, Кирибати, Макао, Малезија,Мексико, Микронезија, Република Молдавија, Црна Гора, Нов Зеланд, Никарагва, Македонија, Палау, Панама, Парагвај, Перу, Свети Китс и Невис, Света Луција, Свети Винсент и Гренадини, Самоа, Србија, Сејшели, Сингапур, Соломонови Острови, Јужна Кореја, Тајван, Источен Тимор, Тонга, Тринидад и Тобаго, Тувалу, Украина, Обединетите Арапски Емирати, Обединетото Кралство, Соединетите Американски Држави, Уругвај, Вануату (моментално суспендиран од ETIAS до дополнително известување) и Венецуела. Оваа листа е предмет на промена, па затоа се препорачува периодично да проверувате дали планирате да патувате во ЕУ по ноември 2024 година за да видите дали од вас се бара да аплицирате за овластување ETIAS.
Дали има други ограничувања каде што ETIAS не би го покрива моето патување?
Патувањето во Европската унија за други цели освен деловни, туризам или транзит до понатамошна дестинација не е покриено со ETIAS, ниту пак патувањето за период подолг од 90 дена. Ако вашите европски планови за патување не одговараат на една од овие категории, проверете со земјата или земјите што планирате да ги посетите или контактирајте со нас на CIBTvisas за помош.
Како да добијам ETIAS?
Патниците кои се упатуваат кон Европската унија по почетокот во средината на 2025 година треба да ја поднесат својата апликација ETIAS пред поаѓањето. Апликацијата ETIAS бара некои основни информации како што се лични биометриски податоци (име, датум на раѓање, итн.), валидни податоци за пасош, дестинација во ЕУ, општи информации од апликантот и историја на имиграција во ЕУ (ако е применливо) .
Надоместокот за апликацијата ETIAS е 7 €. Секој што патува во ЕУ, без оглед на возраста, мора да поднесе барање за ETIAS, ако патувањето е за деловни, рекреативни или транзитни цели и ако трае помалку од 90 дена. Надоместокот за аплицирање е укинат за патници под 18-годишна возраст или над 70-годишна возраст.
Во многу случаи, одлуката за одобрување на ETIAS трае само неколку минути. Во повеќето други случаи, патниците може да очекуваат да бидат известени за нивниот статус ETIAS во рок од 96 часа од апликацијата. Доколку се потребни дополнителни информации, процесот на одобрување може да потрае до четири недели.
На патниците без ETIAS можеби нема да им биде дозволено да се качат на летови за Европа, или најверојатно ќе им биде забранет влезот по пристигнувањето во ЕУ.
