Европските лидери во Брисел се подготвуваат да ја изразат својата поддршка за Украина по неколку турбулентни денови, во кои американскиот претседател Доналд Трамп најави, а потоа одлучи да го откаже планираниот самит со рускиот претседател Владимир Путин.
Очекувањата се дека лидерите на Европската унија ќе се сретнат со украинскиот претседател, ќе ја повторат поддршката за територијалниот интегритет на Украина и ќе се договорат за изработка на предлог за користење на замрзнатата руска имот како голем заем за Киев.
Володимир Зеленски ќе добие дополнителна поддршка во форма на нов пакет санкции на ЕУ против Русија.
Минатата недела американскиот претседател најави дека ќе се сретне со Путин во Будимпешта, што предизвика загриженост меѓу европските сојузници на Украина. Сепак, планираниот самит не се одржа, а САД во средата воведоа санкции кон главните руски нафтени компании.
По напнатата средба помеѓу Трамп и Зеленски во Белата куќа минатиот петок, европските лидери сакаа да покажат дека Украина сè уште може да смета на нивната поддршка.
Еден од знаците на долгорочна поддршка е предлогот на Европската комисија да се искористат средствата од замрзнатата руска имот во Европа за „репаративен заем“ на Украина во висина од 140 милијарди евра.
Според овој план, ЕУ би ги користела средствата од замрзнатите вредносни хартии на руската централна банка за да ги покрие најголемите финансиски потреби на Киев во 2026 и 2027 година.
За да се реализира овој план, лидерите ќе треба да се справат со правните и финансиските ризици кои ги нагласи Белгија, каде што се чуваат руските средства во депозитот на вредносни хартии Euroclear.
Постојат и отворени прашања околу условите за заемот. Некои земји сакаат целиот износ да се насочи кон украинската војска и европско оружје, додека други сметаат дека Киев треба да има можност да дел од средствата искористи и за купување американско оружје, како и за општа буџетска поддршка.
„Иако постои јасна политичка волја за напредок, многу прашања се уште се отворени“, рече еден дипломат на ЕУ, кој сакаше да остане анонимен.
Висок претставник од администрацијата на Зеленски изјави за Ројтерс дека Украина има потреба од средства до крајот на годинава и дека сака автономија во трошењето.
Европската комисија предложи компромис во кој најголемиот дел од заемот ќе биде наменет за украинско и европско оружје, а помал дел за општа буџетска поддршка која Киев би можел да ја користи и за купување оружје од надвор од Европа.
Очекува се лидерите да ја задолжат Европската комисија да поднесе формален правен предлог.
Русија ја нарекува оваа идеја незаконско одземање имот и предупредува на одмазда.
Членките на ЕУ го одобрија 19. пакет санкции против Русија доцна во среда, откако Словачка ја повлече блокадата, а формално беше усвоен во четвртокот наутро.
Пакетот вклучува забрана за увоз на руски течен природен гас од јануари 2027 година, како и нови мерки насочени кон „сенчевата флота“ танкери и две независни кинески рафинерии.
