Европската Унија им овозможува на земјите-членки да постигнат и добијат повеќе одошто би можеле самостојно. Земјите-членки даваат придонес во буџетот на ЕУ, но исто така и примаат средства од него. Некои земји завршуваат како нето давачи на придонеси, што значи дека плаќаат повеќе одошто добиваат, додека други се нето корисници, примајќи повеќе отколку што даваат.
Секако, ова не се единствените предности на членството во ЕУ. Заедничкиот буџет го одразува принципот на солидарност на ЕУ, овозможувајќи значителен развој во различни области во рамки на блокот.
Кои земји-членки најмногу придонесуваат во буџетот на ЕУ, а кои најмногу добиваат? Кои земји се нето давачи на придонеси, а кои нето корисници?
Според податоците на Европската комисија, во 2023 година, „големата четворка“ на ЕУ што дала најголем придонес во буџетот на ЕУ се: Германија (33,8 милијарди евра), Франција (25,8 милијарди евра), Италија (18,8 милијарди евра) и Шпанија (13,6 милијарди евра).
Девет земји придонеле со помалку од милијарда евра во буџетот на ЕУ во 2023 година, а најмали придонеси дошле од Малта (112 милиони евра), Кипар (259 милиони евра) и Естонија (355 милиони евра).
Меѓу корисниците, првите пет ја вклучуваат и Полска покрај „големата четворка“ на ЕУ. Франција добила 16,5 милијарди евра, а следат Полска (14,1 милијарди евра), потоа Германија (14 милијарди евра), Италија (12,8 милијарди евра) и Шпанија (12,1 милијарди евра).
На дното, три земји добиле помалку од милијарда евра од буџетот на ЕУ: Малта (277 милиони евра), Кипар (393 милиони евра) и Словенија (952 милиони евра).
Десет земји се нето давачи на придонеси
Десет земји на ЕУ биле нето давачи на придонеси, додека 17 биле нето корисници. Земјите кои повеќе придонеле во буџетот на ЕУ отколку што добиле вклучуваат:
- Германија (19,8 милијарди евра)
- Франција (9,3 милијарди евра)
- Холандија (6,3 милијарди евра)
- Италија (6 милијарди евра)
- Шведска (1,6 милијарди евра)
- Шпанија (12,1 милијарди евра)
- Австрија (1,3 милијарди евра)
- Ирска (1,3 милијарди евра)
- Данска (1,2 милијарди евра)
- Финска (0,8 милијарди евра)
Полска била најголемиот нето корисник со 7,1 милијарди евра, а следат Романија (5,9 милијарди евра), Белгија (4,8 милијарди евра), Унгарија (4,4 милијарди евра) и Грција (3,9 милијарди евра).
Кога ова би било прикажано на мапа, на неа би било јасно видлива поделбата на земјите на нето давачи и нето приматели. Нето давачите на придонеси се претежно побогатите земји на запад и север на Европа, додека нето примателите се најчесто членки од централна и источна Европа.
Освен Белгија и Луксембург, географската распределба исто така открива економска поделба исток-запад, при што новите земји членки од источна Европа често се нето приматели.
Што кога ова ќе се подведе на калкулација „по лице“?
Кога ќе го разгледаме нето давачите и примателите по лице, сликата значително се менува поради големите варијации во големината на населението меѓу земјите-членки на ЕУ. Во 2023 година, давачите на буџетот на ЕУ по лице се движеле од 137 евра во Бугарија до 688 евра во Луксембург.
Меѓу „големата четворка“, секоја личност во Германија дала 403 евра. Следеле Франција со 378 евра, Италија со 318 евра и Шпанија со 281 евра.
Кога се гледаат нето давачите по лице, Холандија била на врвот на листата во 2023 година, при што секој жител на Холандија дал 350 евра повеќе отколку што добил.
Следела Ирска со нето давачка од 240 евра по лице, потоа Германија (235 евра), Данска (210 евра) и Шведска (156 евра).
Меѓу „големата четворка“, Франција имала најнизок нето придонес по лице со 30 евра, додека во Италија било 101, а во Шпанија 137 евра.
Граѓаните на Луксембург имаат најголеми бенефиции
Луксембург се истакнува како најголемиот нето корисник по лице.
Нето корисниците по лице се движеле од 129 евра во Словенија до неверојатни 3.081 евра во Луксембург, што е неверојатно, бидејќи вториот најголем нето корисник – Хрватска – примала 619 евра по лице.
Три балтички земји во ЕУ – Естонија, Летонија и Литванија – секоја примила повеќе од 500 евра нето приход по лице.
Додека Полска била најголемиот нето примател во номинален износ, рангирана е на третото место по нето приходите по лице, со 191 евра меѓу 17 земји нето корисници.
Луксембург и Белгија се меѓу побогатите земји на ЕУ, тие исто така се нето приматели на фондови на ЕУ, бидејќи двете земји се домаќини на бројни институции на ЕУ, како што се Европската комисија и Европскиот парламент.
На пример, Белгија имала нето приход од 404 евра по лице, што е повеќе од Бугарија (299 евра) и Романија (307 евра).
Вкупните предности на членството во ЕУ се поголеми од тоа
Извор од Европската комисија истакнал дека овие бројки не ги одразуваат сите предности на учеството во заедничкиот европски проект ниту додатната вредност на буџетот на ЕУ.
„Сметководствените придобивки претставени погоре покриваат само мал дел од вкупните предности на членството во ЕУ“, рекол изворот за Euronews Business.
Според Европската комисија, буџетот на ЕУ главно служи како инструмент за инвестиции, дополнувајќи ги националните буџети. Неговиот главен цел е да поттикне раст и зголеми конкурентноста низ целата ЕУ.
Со буџетот се финансираат проекти и иницијативи насочени на:
- Развој на рурални области и помалку развиени региони
- Заштита на животната средина
- Поддршка на образовни и истражувачки програми на ЕУ
- Заштита на надворешните граници на ЕУ
- Промовирање на меѓународен развој
- Промовирање на човековите права
Извор: Euronews
