Една од можните причини е дека древните луѓе, кога пронаоѓале праисториски фосили или коски од големи животни, не знаеле што точно гледаат. Тие ги објаснувале овие необични остатоци со помош на митови за големи, страшни суштества кои некојпат живееле на земјата. На пример, фосили на диносауруси или други изумрени рептили можеле да бидат причина за приказните за огромни змејови.
Покрај тоа, многу природни феномени — како пожарите, поплавите, силните бури или дури и чудни животни — се објаснувале преку митови за змејови. Овие суштества често се прикажуваат како хибриди со карактеристики на змии, птици, лавови, крокодили или гуштери, што ја нагласува нивната чудност и моќ. Некои змејови дишат оган, други летаат или пливаат, а трети имаат моќ да „вшмукаат“ коњи и луѓе во устата.
Змејовите се симболи со различни значења во различни култури. Тие можат да бидат и злонамерни, како чудовишта што треба да се победат (на пример, во средновековната Европа), или, пак, позитивни суштества кои носат среќа, богатство и плодност (како во Кина). Во некои митологии, тие дури се и божества или посредници помеѓу човечките и божествените светови.
Змејовите во различни култури
Блискиот Исток:
Во месопотамските култури, змејовите имаат важна улога. Мушушшу е суштество со четири нозе и лушпесто тело, со глава на змија и отровен залак, кое е истовремено страшен непријател и моќен заштитник. Богот Мардук често е прикажан со мушушшу пред нозете, а статуите на овој змеј ја чувале градската порта во Вавилон. Во персиската митологија, аждахата е голем змеј со крилја, кој може да дише оган и да вшмука луѓе.
Кина:
Кинеските змејови се традиционално добри суштества кои носат среќа, богатство и животворен дожд. Тие се долги, лизгави, со лушпи и често се прикажуваат како што летаат или пливаат. Во античките медицински текстови, „змејските коски“ се користеле како лекови, што може да укажува на тоа дека древните луѓе ги користеле фосилите или коските од праисториски суштества. Современи откритија на фосили од диносауруси од Кина покажуваат дека тие можеле да бидат инспирација за кинеските приказни.
Европа:
Во Европа, змејовите често се поврзани со легенди за херои кои ги убиваат — како Свети Ѓорѓи или Зигфрид. Змејовите овде се прикажани како страшни суштества што чуваат богатства и претставуваат морални или егзистенцијални закани. Некои легенди се поврзани со пронаоѓање фосили или необични черепи, што дало инспирација за локални митови и статуи. Пример е змејот од Клагенфурт во Австрија, кој според легендата бил убиен од витези, а неговиот череп бил прикажан како доказ.
Америка:
Во Мезоамерика, Кецалкоатл — пердувестата змија — е едно од најважните божества, поврзано со создавањето на светот, дождот и земјоделството. Овој митски змеј, кој ја има улогата на творец, се појавува во митологијата на толтеките, ацтеките и маите. И покрај тоа што змејските митови во Америка имаат различна форма, нивната суштина како моќно митско суштество е слична на онаа од другите култури.
Современите мистерии и митови за змејови
И денес, приказните за змејови продолжуваат да постојат во различни форми, од народни приказни до модерна фантазија. На пример, легендите за суштество со огромни крилја, наречено Сналигастер во Мериленд, од 20 век, покажуваат како митските мотиви се адаптираат и преживуваат.
Зошто толку многу култури?
- Природни инспирации: Фосилите, коски, и необични животни дале поттик за приказни.
- Архетипски симболи: Змејот ја претставува моќта и мистеријата на природата.
- Хибридни суштества: Комбинација од животински карактеристики создава митски и моќни фигури.
- Религиозни и културни улоги: Змејовите се чувари, богови, антагонисти или симболи на власта.
- Психолошка универзалност: Тие претставуваат заеднички човечки стравови и предизвици.
- Локални варијации: Прилагодување на митот според локалната средина и култура.
Во суштина, змејовите се митски суштества кои ја одразуваат нашата потреба да го објасниме непознатото, да го претставиме стравот и моќта на природата и да создадеме симболи што ја поврзуваат заедницата преку приказни и верувања. Затоа, тие се појавуваат во речиси секоја култура низ светот.
Извор: History
