Словенечката влада донесе одлука со која ја забранува целосната трговија (извоз, увоз и транзит) на воено оружје и опрема кон и од Израел. што ја прави Словенија првата држава во Европската унија која воведе таков потег, додека другите европски земји само ги намалија, но не ги прекинаа, своите оружени продажби кон Израел, премесува Euronews .
Отсуството на европски консензус ги натера Словенците да преземат чекор самостојно. Во официјалното соопштение, владата истакна дека ги изразува своите загрижености поради хуманитарната ситуација во Газа и ја критикува неспособноста на ЕУ да донесе таква мерка поради „внатрешни несогласувања“
Одлуката, главно симболична, е донесена и покрај фактот што Словенија не издаде ниту едно одобрение за извоз на воено оружје во Израел од октомври 2023 година, поради конфликтот.
Целта на оваа акција е да се засили притисокот врз израелската држава да ја прекине воената офанзива во Газа. Министерството за надворешни работи во Софина, Танија Фајон, на 15 јули во Брисел изјави:
„Сите мерки се на маса: го поддржуваме суспендирањето на Договорот за придружување со Израел, торговски санкции, оружен ембарго, санкции врз одредени населби, министри и израелската влада што поддржува насилство. Сите мерки мора да се преземат што е можно поскоро – додека трае прекинот на огнот, додека не запре насилството и додека се постигне решение меѓу двете земји“.
Состојба со продажбата на оружје во Европа
Други европски земји, како Белгија, Италија и Холандија, не воведоа целосна забрана, но значително ја намалија продажбата на оружје кон Израел. Белгија официјално ја суспендираше продажбата уште по војната во Газа во 2008–2009 година. Во Холандија, Апелациониот суд во Хаг во февруари 2024 година ја поништи извозната дозвола за резервни делови за F-35 во Израел.
Според Договорот за трговија со оружје од 2013 година, земјите не смеат да извезуваат оружје кое може да се користи за геноцид или злосторства против човештвото. И во 2008 година, ЕУ-државите се договорија да одбиваат трансфери на технологија и воена опрема која може да ја продолжи вооружената конфронтација.
По законот, европските држави не само што не смеат да извезуваат опрема која може да биде искористена за вршење злосторства во Газа, туку и опрема која може да ја одржува окупацијата на палестинските територии — без разлика дали е копнена, воздушна или поморска, вели истражувачот Самуел Лонже од GRIP.
Контрасти и други мерки
Додека Словенија презеде најсериозна мерка, пак, извозот од Европа кон Израел сепак продолжува. Некои држави тврдат дека одредени делови се користат само за обука или се склопуваат во Израел, а не се директно вмешани во конфликтот во Газа. На пример, во Италија одобрениот извоз на делови за обука продолжил и по 7 октомври 2023 година, бидејќи биле класифицирани како цивилна опрема.
На глобално ниво, САД продолжуваат да бидат најголем снабдувач на оружје за Израел (околу 60–70 %), а Германија и Италија се втор и трет снабдувач, со дела од торпеда, фрегати и обука на летачки кадри преку делови и системи за обука.
Перспективи на ЕУ
На ниво на ЕУ, воведувањето на мировен ембарго бара единствено искачивно одобрение од Советот на Европската унија. Нешто такво е малку веројатно да се реализира поради противењето на земји како Германија, Унгарија и Чешка, кои доследно ја поддржуваат Израел и би го блокирале компромисот, смета Лонже.
