Вашите мисли трчаат од работа до домашните обврски, од тоа дали ќерката се снаоѓа во новото училиште до белешки за перење на автомобилот. Час по час се лизгате низ ноќта, се обидувате да заспиете, а утринскиот аларм ве наоѓа исцрпени и поспани отколку што очекувавте.
Овој феномен има име – одржувачка несоница. Д-р Џулија Коган, здравствен психолог и специјалист за несоница, објаснува дека будноста среде ноќ е нормална, но проблемот настанува кога умот почнува да трча. „Луѓето се будат и не можат да го исклучат умот, што го отежнува повторното заспивање,“ вели таа.
Причините се различни, а често се комбинација од повеќе фактори. Стресот и анксиозноста се најчести – мислите за работа, финансии или семејни обврски можат да ве држат будни. Недоволниот умор, кратките дремки преку ден и предолго лежање во кревет може дополнително да ја намалат желбата за спиење. Физичките болки, хронични заболувања или привремени непријатности како болка во грбот или изгореници исто така го нарушуваат сонот.
Со тек на годините, телото станува посензитивно. Постарите луѓе се будат почесто, а жените во менопауза се подложни на хормонални промени кои го нарушуваат сонот. И спалната средина игра голема улога – бучава, светлина, неудобен кревет или партнер што хрчи може да ја одложи повторната релаксација.
Сепак, постојат начини да се справите со оваа несоница. Когнитивно-бихевиоралната терапија за несоница (CBT-I) е најпрепорачуваната метода – таа го учи умот да престане да се фокусира на несоницата и создава нови навики за спиење. Понекогаш краткорочни лекови можат да помогнат, но експертите ги препорачуваат само како последна опција.
Мали навики во секојдневието можат да направат голема разлика: релаксирачки ритуал пред спиење, исклучување на електронските уреди и вежби за дишење или прогресивна мускулна релаксација. Исто така, напишете ги вашите обврски и грижи порано во денот, за да го ослободите умот пред креветот.
Д-р Фашану, лекар за спиење, предупредува: што подолго дозволувате хроничната несоница да се развие, толку потешко е да се лекува. Затоа, ако се најдете будни во средината на ноќта повеќе пати неделно, време е да преземете чекори – и да го вратите својот сон.
Извор: The Guardian
