Луѓето кои успешно го губат вишокот килограми често се соочуваат со проблем познат како јо-јо ефект – брзо враќање на килограмите. Новото истражување открива дека причината за тоа не е недостатокот на дисциплина, туку молекуларните процеси во телото.
Според Институтот Роберт Кох, речиси половина од германското население е со прекумерна тежина, а секој петти страда од тешка дебелина со индекс на телесна маса (БМИ) поголем од 30. Како што истакнува Тобиас Меиле, директор на Центарот за дебелина во Штутгарт , поголем предизвик е да се одржи намалена тежина на долг рок, отколку да се изгуби телесната тежина.
Масните клетки го складираат „сеќавањето“ на дебелината
Научниците од ЕТХ Цирих, предводени од Фердинанд фон Мајен, објавија истражување во списанието Nature кое покажува дека масните клетки имаат молекуларна „меморија“ на дебелината. Тие ги анализирале масните клетки од пациенти кои биле подложени на операција на желудникот и забележале дека клетките, дури и две години по операцијата, покажале изменета активност на гените поврзани со дебелината.
Масните клетки ја прилагодуваат својата функција на условите во телото, а кај дебелите луѓе тие често се поголеми и поефикасни во складирањето енергија. Овие клетки остануваат во телото до десет години, што ја објаснува нивната долгорочна меморија.
Јо-јо ефектот е потврден и кај животните.
Експериментите на глувци потврдија слични модели. По губењето на тежината, глувците ги вратиле килограмите бидејќи нивните масни клетки продолжиле да складираат повеќе шеќер и масти од глувците со нормална тежина.
Иако студијата не докажува дека генетските промени директно предизвикуваат зголемување на телесната тежина, резултатите даваат објаснување зошто одржувањето на тежината е толку тешко.
„Ова истражување помага да се разберат прашањата што нè збунуваат долго време“, коментира Меиле.
Експертите предупредуваат дека терапијата против дебелина треба да се започне што е можно порано. Меиле нагласува дека е многу поефикасно да се спречи дебелината отколку да се лекува подоцна, кога ќе бидат потребни драстични мерки како диета
Експертите предупредуваат дека терапијата против дебелината треба да се започне што е можно порано.
Околу 650 милиони луѓе во светот живеат со дебелина. Меѓу нив има постари, адолесценти и деца.
И граѓаните во Македонија имаат проблем со дебелината. Над половина од возрасните граѓани (55,7%) во имаат прекумерна тежина а „подебели“ во регионот се само Хрватите. Проблем со обезноста и прекумерната тежина имаат повеќето европски земји – над половина од жителите на Европа имаат прекумерна тежина односно Индекс на телесна маса (БМИ) еднаков или поголем од 25. Малта е на врвот на листата со најголем процент на возрасни луѓе со прекумерна тежина (62,5%), по што следуваат Исланд (62,0%) и Латвија (60,4%). Највитка линија имаат жителите на Италија (41,9%), по што следуваат Швајцарија (45,6%) и Франција (46,4%). Ова го покажуваат анализите на статистичкиот портал „Ландгајст“, објавени на 16 март, а кои се направени врз основа на податоците на Евростат. Важно е да се нотира дека податоците за обезноста во Северна Македонија, врз основа на кои се базираат анализите, се од 2017 година.
Затоа експертите предупредуваат дека дебелината треба сериозно да не загрижи.
Иднината на истражувањето
Иако терапии кои можат да ги избришат генетските маркери на дебелината сè уште не постојат, ова истражување ја отвора вратата за понатамошна научна работа. Тековните лекови, како што се инјекциите за слабеење, бараат континуирана администрација за да се спречи враќање на тежината.
„Неопходно е дополнително да се испита дали овие генетски маркери можат да се користат во дијагностика и кои интервенции – лекови, диета или вежбање – можат да помогнат да се променат овие маркери“, заклучува фон Мејен.
