Иако многу отрови се доволни да убијат за миг, дел од животните развиле механизми што им овозможуваат да се хранат со опасни видови и да излезат неповредени.
Еден таков пример се кралските земни змии од Амазонија. Кога научниците им понудиле исклучително отровни жаби Ameerega trivittata, нивниот инстинкт започнал да работи: наместо веднаш да го проголтаат пленот, змиите го влечеле по земја – веројатно отстранувајќи дел од токсините. Од четири змии што се осмелиле да јадат, три преживеале, што покажува дека нивното тело има начин да се справи со опасните молекули.
Како животните стануваат отпорни на отрови?
Отровните супстанции еволуирале уште пред стотици милиони години – прво кај микробите, потоа кај животните и растенијата. Нивната улога е јасна: напад, одбрана, опстанок. Во синџирот на преживување, животните што се хранат со токсични организми морале да најдат начин да го преживеат отровот.
Но ова носи цена. Таквите мутации можат да го нарушат нормалното функционирање на клетките. Затоа, некои инсекти развиле дополнителни системи за заштита – како транспортни протеини кои ја исфрлаат токсичната материја пред да направи штета.
Отровот како оружје и штит
Кај амазонските змии, научниците веруваат дека токму црниот дроб го „неутрализира“ отровот преку ензими што го разградуваат или преку протеини што делуваат како сунѓер и го врзуваат токсичниот молекул.
Други животни, пак, ги складираат токсините и ги користат како своја одбрана. Блескавите бубачки што се хранат со отровни растенија ги пренесуваат токсините на површината на телото. Кога ќе бидат вознемирени – испуштаат капки отров кои ги одвраќаат предаторите.
Еволуција како постојана трка
Калифорниските земни верверици станале толку отпорни на змискиот отров што во крвта развиле протеини кои го блокираат делувањето на токсините. Но и змиските отрови еволуираат. Тоа е вечна трка – кој ќе биде чекор пред противникот.
Моќни, невидливи влијанија врз екосистемите
Некои од овие токсини патуваат неверојатни растојанија низ природата. Како пример се наведуваат молекулите од растението млечка, кои ја обликуваат биологијата на инсекти, па дури и на птици што се хранат со пеперутки монарх илјадници километри подалеку.
„Еден мал молекул може да ја промени целата динамика на еден екосистем,“ велат научниците.
Отровите и отпорноста на нив се дел од комплексна биолошка приказна – приказна за преживување, адаптација и неверојатни еволутивни решенија што ни откриваат колку е инвентивна природата.
Извор: BBC
