Тешките облици на сезонски грип може да резултираат со бројни компликации, а во најтешките случаи и смрт, особено кога станува збор за пациенти чиј имунолошки систем е нарушен поради одредени болести или поради старост. Секоја година, на пример, во САД, околу осум проценти од населението страда од оваа заразна болест, пред се на респираторниот систем.
Повеќето од нив успешно се опоравуваат, но во просек по неколку илјади годишно умираат од последиците.
Одредени групи често развиваат потешки инфекции со грип што може да доведат до смрт. Тоа се обично деца под пет години, возрасни 65 години и постари, луѓе со хронични здравствени состојби и бремени жени.
Но, зошто некои луѓе всушност умираат од грип?
Луѓето умираат од грип од многу причини. Вирусите на грип можат да предизвикаат сериозно оштетување на бројни органи низ телото, како што се белите дробови, срцето, мозокот и целиот имунолошки систем. Овие опасни по живот компликации се, меѓу другото, најчестото воспаление на белите дробови или пневмонијата, што предизвикува воспаление на алвеолите (воздушни меури) и сврзното ткиво на белите дробови. Тоа може да предизвика акумулација на течност или секрет во алвеолите и ткивото на белите дробови, што доведува до кашлица, треска и отежнато дишење.
Вирусите на грип можат директно да навлезат и во белите дробови, предизвикувајќи таканаречена вирусна пневмонија. Покрај тоа, со оштетување на клетките што го обложуваат респираторниот тракт, вирусите можат да ја отворат вратата за бактериите во телото и да им овозможат да се размножуваат, предизвикувајќи воспаление и можеби бактериска пневмонија.
Откако поединецот ќе се зарази со грип, бактериите обично се акумулираат во белите дробови и таму се размножуваат. Тоа е делумно затоа што вирусите на грип ги прават клетките што ги обложуваат дишните патишта поподложни на бактериска пенетрација и инфекција, а потоа „бактериите можат непречено да се размножуваат и полесно да предизвикуваат штета“.
Тешката пневмонија може да предизвика и синдром на акутен респираторен дистрес (ARDS), опасна по живот медицинска состојба која се карактеризира со воспаление, иритација и оштетување на белите дробови. Во таква состојба, белите дробови не можат да пренесат доволно кислород во крвта за да ги снабдуваат виталните органи во телото. Овој синдром обично се јавува кај пациенти кои се веќе сериозно болни.
Компликации кои ги оштетуваат белите дробови и срцето
Компликациите кои можат да настанат по инфекцијата со вирусот на грип не влијаат само на белите дробови, туку и на срцето. Миокардитис – воспаление на срцевиот мускул и акутен перикардитис – може да се развие воспаление на слузницата на срцето или перикардот. Во двата случаи, имунолошкиот систем на телото предизвикува воспаление како одговор на инфекција или друг предизвикувач. Ваквите состојби можат да влијаат на способноста на срцето да пумпа крв и да го нарушат неговиот ритам, понекогаш со фатални исходи.
Ретки случаи на менингитис и сепса
Во ретки случаи, грипот може да доведе до развој на енцефалитис, односно воспаление на менингите. Состојбата, која се проценува дека влијае на околу четири од 100.000 деца во САД секоја година, може да доведе до тешки компликации како што се напади, кома и на крајот смрт.
Научниците не знаат точно како вирусите на грип на крајот предизвикуваат енцефалитис, но водечката хипотеза досега укажува дека инфекцијата со вирусот на грип влијае на развојот на цитокинска бура, односно прекумерна имунолошка реакција на телото, што резултира со тешки воспалителни промени. Цитокинската бура е процес во кој нашиот имунолошки систем реагира на непознат вирус преку прекумерно производство на клетки од имунолошкиот систем кои лачат цитокини, кои пак ги активираат новите клетки на имунолошкиот систем.
Цитокините се протеини со ниска молекуларна тежина кои делуваат како медијатори помеѓу делови од имунолошкиот систем. Тие се излачуваат од различни клетки како што се лимфоцити, моноцити, макрофаги и фибробласти. Овие ситни молекули можат да навлезат во мозокот бидејќи заштитната бариера на органот е компромитирана, потенцијално под влијание на самите цитокини, но потребни се дополнителни студии за да се потврди оваа теорија.
Грипот може да доведе и до сепса, која исто така е опасна по живот. Вирусите на грип можат сами да го поттикнат овој имунолошки одговор, но и да им овозможат на бактериите да влезат во крвотокот со разградување на ткивата во телото. Во овој случај, бактериите кои се пренесуваат преку крв може да предизвикаат сепса. Некои студии покажуваат дека пневмонијата поврзана со грип може да го зголеми ризикот од развој на сепса до шест пати во споредба со добивање на грип, но не и развој на пневмонија.
И покрај ова, оваа компликација е генерално релативно ретка.
Кој е најмногу изложен на ризик од смрт откако се заразил со вирусот на грип?
Главната причина поради која постарите, малите деца, лицата со хронични заболувања и трудниците се подложни на фатални компликации по инфекцијата со вирусот на грип е состојбата на нивниот имунолошки систем.
Постарите луѓе се во фаза на биолошко стареење, што неминовно резултира со опаѓање на функцијата на клетките, што го попречува нормалното функционирање на имунолошкиот систем.
Дури и грипот за време на бременоста носи одредени опасности и може да предизвика сериозни болести. Бременоста предизвикува привремени промени во имунолошкиот систем, како и промени во срцето и белите дробови кои ги прават трудниците посклони кон посериозни компликации доколку заболат од грип.
Тие имаат зголемен ризик од хоспитализација, па дури и смрт. За време на бременоста, нероденото дете е изложено на бројни компликации, вклучувајќи предвремено породување или бавен раст.
А хроничните состојби, како што се астма, бубрежно заболување, ХИВ/СИДА и рак, го зголемуваат ризикот од компликации по добивање на грип, компромитирање на имунолошкиот систем или респираторниот систем, или понекогаш и двете. Грипот може да ги влоши и различните хронични здравствени состојби, зголемувајќи го ризикот од смрт од други причини.
За среќа, постојат многу добри и безбедни вакцини против грип кои можат да помогнат да се спречат тешки инфекции и потенцијално фатални исходи.
