Борбата на Биткоинот да се врати над границата од 90.000 долари сè помалку е прашање на наративи, а сè повеќе одраз на сериозни проблеми во функционирањето на пазарот.
Откако на почетокот на октомври достигна рекордна вредност од 126.223 долари, поттикнат од институционален оптимизам и регулаторен напредок во САД, следуваше остар пад што целосно ја смени динамиката. Денес, намалената ликвидност и падот на длабочината на пазарот од 30% сигнализираат структурни слабости кои би можеле да ги заробат инвеститорите во следниот бран распродажби, пишува CryptoSlate.
Мамурлак по 10 октомври
Пресвртната точка се случи на 10 октомври, кога масовна распродажба избриша околу 20 милијарди долари позиции со лост на крипто-платформите.
Ова ја урна цената на BTC за 30% од врвовите во 2025 година, а водечката криптовалута го забележа својот прв „црвен октомври“ по неколку години.
Оттогаш, пазарот на Биткоин не успева да најде стабилна основа поради пониска ликвидност, помал обем на тргување и големи сопственици кои секое закрепнување го користат за продажба. Оваа динамика објаснува зошто Биткоинот моментално се мачи под 90.000 долари, наместо таа граница да ја користи како отскочна даска кон нови рекорди.
Настанот со масовните ликвидации целосно го промени апетитот за ризик. На длабок пазар, волатилноста е болна, но управлива. Но по 10 октомври, поттиките се сменија: трговците ги заострија лимитите за ризик, а пазарот стана значително покревок, со намалена способност да апсорбира шокови. Таа кревкост е видлива и во однесувањето на т.н. „китови“, кои продолжуваат да продаваат и така го задушуваат секој обид за раст.
Пазарот го губи здивот
Податоците за обемот и длабочината на пазарот го потврдуваат овој негативен тренд. Анализата на CoinDesk Data за ноември покажува дека активноста на централизирани берзи паднала на најниско ниво од јуни.
Комбинираниот спот и деривативен обем паднал за 24,7% на 7,74 билиони долари, што претставува најостар месечен пад од април 2024 година. Спот-обемот се намалил за 21,1%, а деривативите за 26,0%. Иако пазарот може да достигне високи цени и со слаб промет, ситуацијата драстично се менува кога големите играчи треба да продадат значителни количини.
Најјасниот аларм за Биткоинот е неговата моментална длабочина на пазарот – мерка што покажува колкав е интересот за купување и продажба близу до тековната цена. Тука „илузијата на билион долари“ станува реална. Пазарната капитализација е само пресметка, додека ликвидноста ја покажува способноста средството да се претвори во пари без значително влијание врз цената.
Податоците на компанијата Kaiko покажуваат дека агрегирана длабочина од 2% кај Биткоинот паднала за околу 30% во однос на врвот од 2025 година. Тоа е разликата меѓу пазар што може безболно да апсорбира голема продажба и пазар што доживува нагли ценовни скокови.
Binance како индикатор
Податоците од Binance, најголемата крипто-берза во светот, тоа јасно го илустрираат.
Длабочината на пазарот од 1% на Binance во октомври 2025 година надминуваше 600 милиони долари. Денес, таа бројка падна на помалку од 400 милиони долари. Иако Binance не е целото глобално пазариште, служи како корисен показател за здравјето на пазарот. Кога водечката светска платформа покажува потенки книги на налози, станува јасно зошто ценовните опоравувања запираат штом се појави вистински притисок за продажба.
ETF-и и преселба на ликвидноста надвор од берзите
Дополнителен проблем е промената на местото каде што се наоѓа ликвидноста, особено по созревањето на ETF-пазарот. Податоците од SosoValue откриваат дека од 10 октомври инвеститорите повлекле повеќе од 5 милијарди долари од американските спот Bitcoin ETF-и. На плиток пазар, таков шок создава ѕид на продажба при секој обид за закрепнување, бидејќи се соочува со откуп на удели, земање профит и продажби од „китови“.
Во исто време, регулаторните промени дополнително влијаеја врз тековите на капитал. Во јули, американската Комисија за хартии од вредност (SEC) дозволи создавање и откуп на удели во крипто ETP-и „во натура“, што им дава повеќе опции на овластените учесници за набавка на Биткоин, вклучувајќи интерни резерви и OTC-пазари. Иако ова ги намалува трошоците во нормални услови, го засилува поширокиот тренд: ликвидноста сè повеќе се преселува надвор од видливите книги на налози на берзите.
Ова ја објаснува сегашната парадоксална состојба: Биткоинот и понатаму е масивно средство во рацете на институциите, но на јавниот пазар делува механички кревко. Приватната ликвидност не мора да се појави во моменти на паника. Кога ќе настапи стрес, распоните на цените се шират, а активноста се враќа на јавните берзи токму во моментот кога нивната длабочина е најслаба.
